حضرت آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي روز يکشنبه 4رجب1427ق (8/5/85) در جمع شماري از اهالي «سيهات» عربستان وزائران امام رضا عليه السلام اظهار داشتند: شيوه رسول گرامي اسلام چنين بود که هرگاه از سفر به مدينه باز مي گشتند، قبل از هرجاي ديگر به خانه حضرت زهرا سلام الله عليها مي رفتند ونزد ايشان درنگ مي کردند. يک روز که رسول خدا صلي الله عليه وآله در سفر بودند ايشان براي استقبال از قدم مبارک پدر وهمسرشان دو دستبند، دو گوشواره وگردنبندي از نقره [يا برگ درخت، چرم يا چيز ديگر] ساخت وپرده اي به در آويخت. هنگامي که رسول خدا صلي الله عليه وآله به مدينه وخانه دخت بزرگوارشان آمدند مدت زيادي در خانه درنگ کردند. از اين رو اصحاب ايشان نمي دانستند منتظر بايستند يا بروند اما حضرت از خانه بيرون آمدند ودر حالي که آثار خشم در چهره شان پيدا بود به منبر رفتند. حضرت زهرا سلام الله عليها گمان کردند علت اين امر گوشواره وگردنبند ايشان است. لذا گوشواره ها وگردنبند ودستبند خود را به همراه آن پرده نزد رسول خدا صلي الله عليه وآله فرستادند وپيغام دادند: دخترتان سلام مي رساند ومي گويد: اينها را در راه خدا خرج کنيد. وقتي رسول خدا صلي الله عليه وآله اين را مطلب را شنيدند سه بار فرمودند: [سرانجام کار را] انجام داد، پدرش به فداي او باد. [آن گاه] فرمودند: دنيا از [آنِ] محمد وآل محمد نيست. اگر دنيا به قدر بال مگسي نزد خدا ارزش مي داشت هيچ کافري حتي يک جرعه آب هم نمي نوشيد. پس از آن رسول خدا صلي الله عليه وآله برخواستند ونزد حضرت زهرا سلام الله عليها رفتند.(1)

ايشان در ادامه فرمودند: منظور از «دنيا» مفاهيم گوناگوني چون ثروت، شخصيت وآبروي اجتماعي، صحت وسلامت بدن، داشتن فرزندان، لذت هاي جسمي چون خوردني ها وآشاميدني ها وپوشاک ومسکن وجز آن است. اين مجموعه وامور مشابه آن همگي «دنيا» به شمار مي روند. انسان به طور طبيعي وبنا به اقتضاي نفس اماره خود پيوسته جوياي دنيا وامور دنيوي است تا از آن کام گيرد.

مرجع عالي قدر در تکميل بيانات خويش اظهار داشتند: اگر هدف اول وآخر انسان به دست آوردن دنيا وبهره بردن از زرق وبرق آن باشد زندگاني سختي خواهد داشت. اما اگر هدف اصلي وي خداي متعال باشد ودر عين حال در زندگي خود از دنيا ومتاع دنيوي به قدر حاجت بهره بگيرد در همين دنيا وحتي پيش از رسيدن به آخرت سعادتمند خواهد بود. در روايت است که امام صادق عليه السلام از پدران ارجمندشان به نقل از رسول گرامي اسلام ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ فرمودند: إن الله عزّوجل أوحي إلي الدّنيا أن أتعبي من خَدَمَکِ واخدمي من رَفَضَکِ؛(2) خداي متعال به دنيا وحي فرمود: کساني را که خدمتکار تو هستند به رنج وخستگي افکن وخادم کساني باش که به تو پشت مي کنند».

ايشان تأکيد کردند: خوشبختي واقعي، آرامش روحي انسان است واين امر چيزي است ناديدني که انسان آن را در عمق جان حس مي کند واين آرامش را در زندگي خود مي يابد. بنابراين نه ثروت مي تواند اين آسايش را در اعماق وجود انسان بنشاند ونه خانواده، سلامت جسمي واموري از اين قبيل مي توانند اين احساس را ايجاد کنند چراکه اين امور هيچ کدام روح انسان را کمال نمي بخشد. چه بسا تمامي اين امور در يک انسان موجود باشد ولي او از نظر روحي ودر ژرفاي جان خود احساس آسودگي نکند.

آيت الله العظمي شيرازي در ادامه خاطرنشان کردند: زنان ومرداني که حقيقتاً ايمان دارند ودر ايمان خود صادقند در همه حال سعادتمندند، چه ثروتمند باشد يا نباشد، خواه از سلامت جسمي برخوردار باشند يا نباشند وچه فرزند داشته باشند وچه نداشته باشند. چنين مردمي زندگي آرام وگوارايي دارند، هرگز به بيماري هاي عصبي مبتلا نمي شوند، دست به خودکشي نمي زنند وهر قدر آماج مصيبت هاي دشوار وگوناگون قرار گيرند کفران نعمت خدا نمي کنند.

ايشان يادآوري کردند: هرکس ـ اعم از زن ومرد، پير وجوان ـ مي تواند در زندگي خود به خوشبختي دست يابد واين کار از رهگذر پشت کردن به دنيا ووانهادن آن ميسر است؛ بدين معنا که دنيا و زر وزيور آن، تمامِ هدف وهمت وي نباشد، نه اين که به قدر حاجت از آن برنگيرد.

ايشان در پايان با يادآوري فضيلت ماه رجب ومناسبت هاي ارجمند اين ماه توصيه کردند: از ماه رجب که ماه پربرکت وفرصت مناسبي براي خودسازي است بهره برداري کنيد. به ويژه هنگامي که به حضور در جوار حضرت ثامن الحجج علي بن موسي الرضا عليه السلام وديگر مشاهد مشرفه توفيق مي يابيد، بکوشيد هدفتان در زندگي فقط دنيا نباشد بلکه هدف وهمت واقعي شما مصروف کسب خشنودي خداي متعال وخدمت به اهل بيت عليهم السلام باشد واز خود اهل بيت عليهم السلام بخواهيد شما را ارتقا دهند وياري نمايند.

در اين ديدار آيت الله سيد محمد رضا شيرازي نيز با اشاره به اين گفتار حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام که مي فرمايند: «إذا لم تکن حليماً فتحلّم، فإنّه قلّ من تشبّه بقوم إلاّ أوشک أن يکون منهم؛(3) اگر بردبار نيستي خود را به بردباري ونرمخويي بزن؛ زيرا کمتر پيش مي آيد کسي خود را به گروهي همانند کند ويکي از آنان نشود»، اظهار داشت: ملکات وفضايل نيکوي اخلاقي به دو صورت در نفس انسان ايجاد مي شود: شيوه نخست: ملکه خاصي در سرنوشت فرد موجود باشد يعني شخص با آن فضيلت اخلاقي به دنيا آيد وبراي تحصيل آن کمترين رنجي نکشد. مثال روشن اين مورد حاتم طايي است که از کودکي بخشنده وسخي بود در حالي که گفته اند برادر وي از کودکي تنگ نظر وخسيس بود. اين نوع ملکات اخلاقي به صورت کامل معمولاً در عده کمي از مردم مشاهده مي شود. شيوه دوم: براي ايجاد ملکات اخلاقي، تمرين، کوشش وهموار کردن فضيلت اخلاقي بر نفس است. براي نمونه شخصي که از کودکي تندخو بوده وزود به خشم مي آمده است خود را به بردباري ونرمخويي وحلم عادت دهد. اگر چنين شخصي بارها چنين کند ونرمخويي به خرج دهد، اندک اندک نرمخويي وحلم جزء صفات ثابت وي مي گردد. اين مطلب درباره ديگر ملکات اخلاقي نظير راستگويي، امانت داري، وفاداري، اطاعت از خدا و... نيز صادق است.

وي خاطرنشان کرد: خداي متعال در وجود انسان توان فوق العاده وشگرفي براي پذيرش تغييرات قرار داده است که انسان به مدد آن مي تواند در خود تحولات مثبت ايجاد کند وبه بهسازي نفس بپردازد. چراکه بندگان صالح خدا همگي همچون ما انسان هايي عادي بودند ولي از آن جا که عزم خود را بر ارتقا و طي مسير کمال جزم کردند، از بندگان برگزيده خدا شدند. شواهد فراواني براي اين معنا مي توان ذکر کرد وافرادي چون فضيل عياض، مالک بن دينار، ابراهيم ادهم وعبد فرار از اين شمارند.

وي در پايان سفارش کرد: هنگام زيارت اهل بيت عليهم السلام از آنان بخواهيد شما را در تحصيل ملکات فاضله اخلاقي ياري دهند وبراي خود وخويشاوندان ودرگذشتگانتان دعا کنيد. به ويژه براي گشايش در کار ملت مظلوم عراق ونيز لبنان ستمديده ـ که رنج هاي فراواني تحمل کرده اند ـ ونصرت آنان را از خدا بخواهيد.

1. صدوق، الأمالي، ص234 (مجلس چهل ويکم، حديث7).

2. مستدرک الوسائل، ج5، ص207 (باب28ـ استحباب الدعاء في جوف الليل، حديث1).

3. نهج البلاغه، حکمت207.