همزمان با فرا رسيدن دومين سالگرد ارتحال ملکوتي مرجع نفي کننده خشونت، حضرت آية الله العظمي شيرازي روز شنبه 29/11/2003م مؤسسه آية الله العظمي شيرازي دومين همايش فکري خود را تحت عنوان «نفي خشونت استراتژي مهم زندگي» در واشنگتن برگزار کرد. در اين همايش، استاد « شيخ جودت سعيد» به عنوان ميهمان همايش و آية الله سيد مرتضي شيرازي دبير کل مؤسسه سخناني ايراد کردند. اين همايش که ميزبان شماري از استادان آکادمي ها و صاحب نظران بود سه ساعت به درازا کشيد و استاد «نزار حيدر»، مدير همايش فلسفه نظريه آية الله العظمي شيرازي (قدس سره) درباره «نفي خشونت»، مباني مورد اعتماد وي در اين نظريه و نيز جايگاه انساني، اخلاقي، عقلي و منطقي آن را بيان کرد. وي آنچه را که مرجع راحل «خشونت زباني» ميخواند منشأ انواع خشونت ها و ترورهايي داسنت که منحرفان، بدون در نظر گرفتن هويت افراد انساني، عليه آنان به کار ميگيرند. از همين رو بود که آن بزرگ مرد پيوسته بر آن بود تا اين خشونت را از جامعه بزدايد، مبادا که اين امر به خشونت هاي خونين و بزرگتر بينجامد.
مدير اين همايش با بيان اين روايت که ميگويد: «هرگاه امري با نرمي و ملايمت همراه باشد زيور و آراستگي مييابد و چون با خشونت توأم شود ، آن را بدچهره و ناپسند مينماياند» نفي خشونت را در زندگي انسان اصل دانست و خشونت را ناهنجاري خواند که نيايد خردمند در دام آن گرفتار شود.
شيخ جودت سعيد به عنوان ميهمان اين همايش از تجربه بيش از سي ساله خود در زمينه نفي خشونت از زماني که در قاهره به تحصيل مشغول بوده است گفت: شاهد پيدايش و رشد خشونت در جامعه اسلامي، به ويژه در مصر بودم. همين امر مرا وا داشت تا به تحقيق در تاريخ و ماجراي دو فرزند آدم هابيل و قابيل، داستان نخستين خشونتي که بر روي زمين چهره نمود بپردازم. سپس تاريخ اقوام و ملت هايي را که در طول تاريخ ميزيستند مورد بررسي قرار دادم. آخرين يافته هاي من در مورد تجربه انساني اسلام و پيام آور آن و آنچه که مسلمانان در خلال قرن ها آن را لمس کرده بودند، بود. از تمام اين تحقيقات در يافتم که «نفي خشونت» و «صلح طلبي» دو اصل استراتژي در ساختار رسالت است که خداوند از طريق وحي، به پيامبران خود ابلاغ کرده تا آنان نيز اين دو اصل را به جامعه بشري برسانند. خشونت و ترور دو مورد دست ساخت بشر است که به دلايلي بر امت ها و ملت ها تحميل ميشود.
وي افزود: دهه شصت قرن بيستم شاهد تجربه اي تلخ بودم. در اين برهه زماني مصر در دام خشونت گرفتار شده بود. براي رهايي ازاين وضعيت، در تحقيقات، نوشتار، وسخنان خود، نظريه نفي خشونت را مطرح کردم، باشد که از غرقه شدن بيشتر گروه هاي افراطي در اين مرداب جلوگيري کنم.
سپس وي ادامه داد: بعد از اين که با تحقيقات آية الله العظمي شيرازي در زمينه نفي خشونت آشنا شدم دريافتم که اين مرجع بزرگ و عالم رباني تلاشي بي دريغ در راه نهادينه کردن اين نظريه نموده است. از اين کشف خود بسيار شادمان شدم، زيرا ميديدم که در اين ميدان و در راه مبارزه با خشونت و ترور تنها نيستم، بلکه مدرسه و مکتب تکامل يافته اي وجود دارد که اين نظريه و ديدگاه را در عرصه فعاليت هاي اسلامي پذيرفته و آن را به کار ميبندد و مايه آرامش است. نيز دريافتم ميدان عمل، از عاقلان قوم که درصدد برخورد با تمام مظاهر انحراف فرهنگي و فکري هستند، خالي نيست.
در ادامه اين همايش آية الله سيد مرتضي شيرازي به سخن درزمينه نفي خشنوت پرداخت. او از تجربه خود از نظريه نفي خشونت و اين که در فضايي زيست و باليد که آکنده از نظريه نفي خشونت مطرح از سوي پدر بزرگوارش بود، سخن گفت.
آن گاه به بيان تلاش هاي بي امان مرجع راحل در راه اعتبار بخشيدن و اصالت فقهي دادن به آن از طريق تأليف ده ها کتاب و تحقيق و صدها سخنراني و همايش پرداخت.
سپس گفت: «خشونت» با خطاي در انديشه آغاز ميشود و صاحب اين انديشه خطا رفته، راه درست تعامل صلح آميز را با ديگران _ در هر مقامي که باشند _ گم ميکند و از هيمن رو جز خود را آماج تهمت و ناروا قرار ميدهد.
از نظر او خشونت، در آغاز محدود و کوچک، اما به تدريج بزرگ و صاحب آن را به کشتن و تجاوز به حقوق ديگران وا ميدارد.
وي براي مستند کردن اين برداشت از خشونت، آياتي از قرآن کريم و رواياتي از پيامبر (صلي الله عليه وآله) و امامان (عليهم السلام) درباره تعامل انسان ها با يکديگر و تصحيح ديدگاه انسان ها نسبت به يکديگر باز گفت و اظهار داشت: تمام زير ساخت هاي اسلام، مسالمت آميز است.
وي در ادامه سخن خود به بيان قواعد: «اصالة الصحه»، «يد»، «امضاء» و «الزام» پرداخت تا بر همگان روشن کند که اسلام اصول و اساس تعامل با ديگران خواه مسلمان باشند خواه غير مسلمان، بايد به دور از خشونت و ترور باشد.
آية الله سيد مرتضي شيرازي سخنان خود را اين گونه به پايان برد: صلح و مسالمت جويي در زندگي، اصل است و نيز بر اساس قواعد فقهي که استراتژي صلح را اصل قرار داده و هر گونه خشونت را _ که ناهنجاري ميداند و خردمند بايد از آن پرهيز کند _ نفي کرده، به خوش گماني و نگرش مثبت به ديگران فرا ميخوانند.
آن گاه دو سخنور به موانع موجود بر سر راه حل هاي مناسب پرداختند. سپس نوبت به پرسش و پاسخ در موضوع نفي خشونت رسيد و تني چند نيز آراي خود را در موضوع همايش بيان کردند.
شايان ذکر است که مؤسسه آية الله العظمي شيرازي واشنگتن، برنامه هايي براي تشکيل چندين همايش تخصصي براي بررسي مهم ترين مسائل استراتژي در زندگي انسان معاصر، به ويژه آن مسائلي که آية الله العظمي شيرازي در مکتب سترگ علمي خود بدان پرداختند، تدارک ديده است.
واحد خبر – واشنگتن