از شمار دو ديده « يک تن کم» و
زشمار خرد: «هزاران بيش»
 دو سال پيش در چنين روزي قلبي از تپش ايستاد که در طول عمر پر برکت خود در تپش قلب هزاران انسان سهيم و مؤثّر بود.
 روز دوّم شوال 1422 هـ. مرجعي والا تبار، از تبار صالحان، فقيهي والا مقام از فقهاي نامدار، عالمي پارسا از علماي خدمتگزار ديده از جهان فرو بست که جهان تشيّع را در فقدان خود به سوک نشاند.
 ارتحال جانسوز مرجع والاي جهان تشيّع حضرت آية اللّه العظمي حاج سيّد محمّد شيرازي‏قدس سره بر حوزه‏هاي علميه، مراجع تقليد، علماي اعلام و طبقات مختلف جهان شيعه، ضايعه‏اي جبران‏ناپذير و فاجعه‏اي اسف‏انگيز بود.
 آية اللّه شيرازي در عرصه تأليف پر کارترين مرجع شيعه، در قرون معاصر بود. بعد از علامه مجلسي عالمي را سراغ نداريم که در عرصه تأليف در حدّ ايشان تلاش کرده، قلم زده، کتاب نوشته، آثار مکتوب از خود به يادگار نهاده باشد.
 دائرةالمعارف فقهي ايشان در 150 مجلد، گسترده‏ترين موسوعه فقهي در جهان اسلام است.
 آثار متنوع ايشان در فقه، اصول، تفسير، حديث، اخلاق، سياست، اجتماع، ادبيات، تاريخ، تراجم و غير آنها دليل روشني بر نبوغ فوق العاده او مي‏باشد.
 آية اللّه شيرازي در عرصه اخلاق و حسن سلوک با طبقات مختلف جامعه، در ميان مراجعي که ديده يا شنيده‏ايم، گوي سبقت را از همگان ربوده، در مرتفع‏ترين سکوي اخلاق قرار داشت.
 او همواره از اخلاق معجز آساي اجداد طاهرينش ياد مي‏کرد و خود به حق نمونه کاملي از اخلاق نياکان خود بود.
 او در عرصه زهد و بي‏اعتنائي به زرق و برق دنيا نيز نادره زمان بود. جالب توجه اين که اين ساده زيستي براي ايشان بسيار عادي و بي‏تکلف بود.
 هر جواني که به محضرش مي‏رسيد از وضع زندگي‏اش مي‏پرسيد، او را به تقوا و خوش اخلاقي توصيه مي‏کرد و اگر مجرد بود به اصرار از او مي‏خواست که در اوّلين فرصت ازدواج کند.
 علماي بلاد که به محضرشان شرفياب مي‏شدند، به فراخور حال و موقعيت آنها توصيه‏هاي بسيار مفيد مي‏نمود. مثلاً به افراد برجسته توصيه مي‏کرد که تلاش کنند تا ماهواره‏اي راه‏اندازي کنند، و به افراد طبقه 2 توصيه مي‏کرد که سايتي به خود اختصاص داده، از رهگذر اينترنت به تبليغ مکتب تشيع بپردازند.
 به حوزويان توصيه مي‏کرد که از خدا بترسند، خوش اخلاق باشند، از رهگذر تأليف، منبر و ديگر خدمات اجتماعي دَين خود را به مکتب تشيع ادا کنند.
 خطباي نامدار فراواني با توصيه ايشان به منبر روي آورده، اهل منبر شدند.
 مؤلفان بسياري تحت تأثير توصيه‏هاي ايشان قلم به دست گرفته، در زمره مؤلّفان در آمدند.
* * *
 او همواره با آمار و ارقام سخن مي‏گفت، چندين بار آثار يک رمان‏نويس انگليسي به نام «آغاثاکريستي» را به ما نشان داد که 114 جلد کتاب نوشته، آثارش به 103 زبان ترجمه شده، در تيراژي بالاي 2 ميليارد نسخه منتشر شده است.
 روزي مجله‏اي را با 18 ميليون تيراژ ارائه داد، سپس مجله‏اي را با 40 ميليون تيراژ نشان داد، بلافاصله براي اينکه کابوس يأس و نوميدي به ما عارض نشود آيه شريفه «لاتهنوا ولا تحزنوا وانتم الأعلون ان کنتم مؤمنين» را تلاوت فرمود.
 روزي مجله «الدعوة» را ارائه دادند که از اختصاص دادن 150 ميليارد دولار از سوي کليساهاي بين المللي وابسته به واتيکان، براي ترويج مسيحيت خبر داده بود.
 سپس آه سردي کشيده فرمود: در پرتو همين تبليغات بود که ميشل عفلق مسيحي را بر کشورهاي اسلامي مسلط کردند و صدام جنايت پيشه را بر سرنوشت عراق حاکم ساختند.

 از کتابي به نام «التّنصيرية في العالم» نقل فرمودند که تعداد مراکز تبشيري از مرز 25000 گذشته، در بيش از 000/100 مؤسسه خدمات تبشيري انجام مي‏شود.
 از مجله «الرأي العام» کويت نقل کردند که فقط در سال 1998 م. بيش از دو ميليارد نسخه به زبان‏هاي مختلف چاپ و منتشر شده است. آنگاه آه سردي کشيده؛ با اندوه و ناراحتي فراوان فرمود:
 علاوه بر 190 راديو و تلويزيون وابسته به واتيکان، بيش از 770/3 مرکز سخن‏پراکني در جهان به تبليغ مسيحيت مشغول است.
 از مجله «البيان» نقل کردند که از سوي انجمن خيريه تبشيري آمريکا، 000/20 جلد کتاب به کشور بنگلادش ارسال شده، در اندونزي 6000 کشيش با بيش از 000/20 مبلغ مسيحي در 12000 کليسا مشغول تبليغ مسيحيت هستند.
 سپس فرمودند: تعداد کتاب‏هايي که براي تبليغ مسيحيت در ميان مسلمانان منتشر شده، از مرز 22000 عنوان گذشته، آنگاه به فرازي از خطبه مولا اشاره کردند که فرموده:
 «مانخري قوم في عقر دارهم الاّ ذلّوا»؛ هيچ قومي در داخل خانه‏شان مورد تهاجم دشمن قرار نگرفته، جز اينکه خوار و زبون گشته‏اند.
 روزي در مورد کتابنامه حضرت مهدي‏عليه السلام گفت‏وگو بود، پرسيدند: تعداد کتاب‏هايي که پيرامون حضرت بقية اللَه - ارواحنا فداه - تأليف شده چند جلد است؟ گفتم: در حدود 3000 جلد. فرمود: آيا مي‏داني که تا کنون بيش از 000/100 جلد کتاب پيرامون ناپلئون بناپارت نوشته شده؟ سپس فرمود: تعداد زبان‏هايي که قرآن کريم به آنها برگردان شده از مرز 400 نگذشته، ولي تعداد زبان‏هايي که تورات و انجيل به آن‏ها ترجمه شده از مرز 1000 گذشته است.
 سپس فرمود: نهج البلاغه امير مؤمنان به زبان‏هايي که برگردان شده از تعداد انگشتان تجاوز نمي‏کند، ولي کتاب مائوتسه تونگ به بيش از يکصد زبان ترجمه شده است.
 او همواره از مسائل جهان تشيع در سطح جهان مي‏گفت و اظهار نگراني مي‏کرد و مي‏فرمود: اگر سيره رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله وسلم مورد دقت و بررسي قرار بگيرد، اسلام در سطح جهان منتشر خواهد شد.
 او معتقد بود که آيه «ورأيت الناس يدخلون في دين اللّه أفواجاً» معجزه نبود، بلکه نتيجه طبيعي سيره و سلوک رسول گرامي اسلامي بود.
 او ساليان دراز در گوشه منزل نشست، ولي شب و روز به مسائل و مشکلات جهان اسلام مي‏انديشيد و همواره در صدد بيان مشکلات و تشريح راه چاره و درمان آن‏ها بود.
* * *
 اين ضايعه بزرگ را به پيشگاه حضرت بقية اللّه (ارواحنا فداه)، حوزه‏هاي علميه، مراجع بزرگ تقليد، بيت رفيع مجدد شيرازي، محضر مقدس حضرت آية اللّه العظمي حاج سيد صادق شيرازي، خلف شايسته آن سلف صالح، فرزندان برومند، دامادهاي محترم و همه بيوت وابسته به اين بيت عريق تسليت مي‏گوييم.
علي‏ اکبر مهدي ‏پور