هشتمين همايش سالانه امام علي عليه السلام با شعار «امام علي عليه السلام و آزادي» طي روزهاي 26 تا 31تيرماه (16تا21 جولاي2008) با حضور انديشمنداني از کشورها و اديان مختلف در سوريه، کربلا و لندن برگزار شد.

در مراسم افتتاحيه اين مراسم که روز چهارشنبه 26تيرماه1387 (برابر با سيزده رجب زادروز فرخنده مولي الموحدين و اميرالمؤمنين عليه السلام) در دمشق (تالار فرهنگي ـ عربيِ کفرسوسه) برگزار شد پس از قرائت بيانيه مؤسسه فردوس، نويسنده توانا خانم غفران حرب درباره «بندگي و آزادي در انديشه امام علي عليه السلام» سخن گفت و به بازخواني پاره اي از سخنان ارزشمند مولاي متقيان در اين خصوص پرداخت.

در ادامه مراسم، دکتر عبود قره، انديشمند مسيحي نيز ذيل موضوع «انسانيت امام علي عليه السلام» به بيان ويژگي هاي انساني و منظومه اخلاقي و منش جوانمردانه آن حضرت در برخورد با دوستان و دشمنان پرداخت.

در روز دوم همايش که در تالار حوزه علميه زينبيه برگزار شد حجت الاسلام شيخ عبدالمجيد آل عصفور درباره انواع آزادي ها و مفاهيم و تعاريف مختلف آزادي سخن گفت و سخنانش را با بررسي مفهوم آزادي ديني به پايان برد.

استاد نبيل محسن نيز درباره موضوع «صيانت از آزادي ها در حکومت امام علي عليه السلام» سخن گفت.

او با اشاره به شواهد تاريخي عصر امام، محورهاي مختلفي چون آزادي در بيعت، آزادي در جنگ، آزادي در دوست داشتن و طرفداري کردن، آزادي در پرداخت زکات، و آزادي فکري را مورد بررسي قرار داد و آزادي را در حکومت و انديشه آن حضرت داراي مفهوم گسترده اي توصيف کرد.

او تأکيد کرد: با شهادت امام علي عليه السلام که امام آزادي است جامعه اسلامي آن روز دستخوش بحران آزادي ها شد و بسياري از فرقه ها و گروه ها فتوا به قتل کساني مي دادند که در مسائل ساده با آنان اختلاف نظر داشتند.

در ادامه دکتر نزيه الحسن به بررسي جوانبي از مفهوم آزادي در اسلام و انديشه امام علي عليه السلام پرداخت.

 

در سومين روز همايش که در شهر حلب برگزار شد پدر دکتر سامي حلاق يسوعي ضمن کاوش در مفهوم جوهري آزادي اظهار داشت: وقتي در اقوال امام علي عليه السلام به تأمل مي پردازيم مشاهده مي کنيم آن حضرت آزادي را «توان انسان براي تقرب به خداي سبحان» مي داند و اين نکته براي فهم مباني انديشه آن حضرت نکته اي بسيار کليدي است.

هم چنين در اين نشست حجت الاسلام والمسلمين سيد جعفر شيرازي بيانات سودمندي ايراد نمود.

او آزادي را مفهومي کاملا مغاير با هرج و مرج توصيف کرد که وظيفه و آرمان همه پيامران و اديان آسماني بوده است؛ بدين معنا که همه آيين هاي الهي در پي رهايي انسان از عبوديت شهوات دروني و اسبتدادهاي بيروني بوده اند. چنان که قرآن مجيد مي فرمايد: «وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلاَلَ الَّتِي کَانَتْ عَلَيْهِمْ؛ پيامبر صلي الله عليه وآله بارهاي سنگين وزنجيرهايي را که بر گردن مردم بود از دوش آنان بر مي دارد».

او در ادامه به شواهدي تاريخي اشاره کرد که گوياي وجود آزادي ديدگاه و انديشه، آزادي هاي شخصي، و آزادي هاي سياسي به طور کامل در حکومت اميرمؤمنان عليه السلام بود.

وي يادآور شد: حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام حتي به خوارج ومنحرفان و کج انديشان تا زماني که دست به اقدام مسلحانه نزده بودند اجازه فعاليت سياسي را داد و اين مطلب به خوبي گوياي آن است که آزادي فعاليت هاي سياسي هر چند در کوتاه مدت با زيان ها و بدي هايي توأم باشد، به هر حال از استبداد بهتر است؛ زيرا در نهايت راه را براي هدايت شهروندان باز مي کند.

پس از او شاعر توانا فاضل حسن سروده نغزي در مدح مولاي متقيان حضرت علي عليه السلام قرائت نمود.

استاد مصطفي عبدالقادر نيز در اين نشست به بررسي موضوع آزادي بيان و انديشه از ديدگاه امام علي عليه السلام پرداخت و شواهد درخشاني از مداراي آن حضرت را با مخالفان فکري شان بيان داشت.

 

چهارمين روز اين همايش که در شهر حمص برگزار شد شاهد حضور شخصيت هاي متعددي از جمله شيخ عبدالرحمان بن علي الضلع، شيخ يوسف خدام و شيخ حسين دريع بود.

شيخ حسين دريّع طي سخناني درباره اهميت نهج البلاغه يادآور شد: احياي نهج البلاغه فقط وظيفه ما شيعيان نيست بلکه وظيفه همه مسلمانان است. همه مسلمانان وظيفه دارند اين کتاب جاودان را به مثابه ميراث اسلامي بي نظيري احيا کنند. البته احياي اين کتاب فقط به معناي تجديد چاپ و نشر فراوان آن نيست. چرا که اين اقدام امروزه عملا صورت گرفته است. بلکه بدين معناست که در ابعاد گسترده اين کتاب پژوهش کنيم و همچون قرآن، تفاسير متعدد و تحقيقات بسياري پيرامون آن توليد کنيم و اين کتاب را که تالي قرآن است به درون جامعه بکشانيم تا مسلمانان خود را مکلف به ايجاد رابطه عميقي با آن بدانند.

 

پنجمين روز اين نشست در شهر سويداي سوريه برگزار شد.

يکي از سخنرانان اين نشست شيخ کميل نصر بود که ضمن سخنانش مولاي متقيان را همتاي قرآن توصيف کرد و گفت: امام علي عليه السلام قرآن را کلام الله صامت، و خود را قرآن ناطق قلمداد مي فرمود. بر اين اساس فرمايش رسول خدا صلي الله عليه وآله که فرمودند: هر که من مولاي اويم علي مولاي اوست بدين معنا است که: هر کس من مولاي اويم قرآن مولاي اوست.

در ادامه دکتر عوض عبدالرحمن العر درباره آزادي انديشه و اعتقاد از ديدگاه امام علي سخن گفت و در اين خصوص از سخنان گهربار مولاي متقيان مواردي را يادآور شد.

گفتني است هر يک از نشست هاي اين همايش با اجراي نمايش يا همخواني و قرائت سروده هايي توسط شاعران توأم بود.

شايان ذکر است در برخي نشست هاي همايش آيت الله سيد مرتضي شيرازي نيز حضور يافتند.