شماري از جوانان و فعالان فرهنگي و مذهبي کويت با فرزند مرجع بزرگوار آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله، جناب حجت الاسلام والمسلمين سيد احمد شيرازي در محل اقامتشان در کويت ديدار کردند و از بيانات ايشان بهره بردند.

حجت الاسلام شيرازي طي اين ديدار با اشاره به آيه شريفه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَيْکُمُ الصِّيَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَي الَّذِينَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛(1) اي مؤمنان روزه بر شما مقرر شد همان گونه که بر پيشينيان نيز واجب شده بود، باشد که پرهيزگار شويد» اظهار داشت:

«ليت» و «لعل» معناي ترجّي را مي رسانند و «لعل» براي ترجيِ ممکن است. ولي اگر مربوط به خداي سبحان باشد اين کلمه به معناي «لکي» خواهد بود؛ زيرا خدا از آنچه در آينده رخ مي دهد خبر دارد.

خداي متعال در اين آيه به ما يادآوري مي کند که اگر روزه بگيريم، با تقوا خواهيم شد و متأسفانه تقريبا هفتاد درصد از انسان ها در روزه و اعمالشان تقواي الهي را نگاه نمي دارند.

اگر واجبات و مستحبات را ملاحظه کنيم مي بينيم عده واجبات بسيار کم تر از مستحبات است. واجبات اموري ضروري چون نماز و روزه اند که رشته اتصال خدا و انسان به شمار مي روند و آن که واجبات را ترک مي کند روح او مي ميرد يا به شکل ناگواري بيمار مي شود.

در مقابل، مستحبات شمار فراوان دارد و براي پالايش، تزکيه و آراستگي روح است.

طي سال هايي که مرحوم آيت الله سيد محمد رضا شيرازي قدس سره در ايران بود به دردي در ناحيه کمر دچار شد و به پزشک مراجعه نمود. پس از معاينه و آزمايش، پزشک از ايشان سؤالاتي پرسيد از جمله اين که «آيا هنگام خشم احساس مي کنيد رگ کمرتان مي زند؟»

آيت الله سيد محمد رضا شيرازي قدس سره پس از تفکري ساده با همان لبخند هميشگي گفت: «من تا به حال هيچ گاه خشمگين نشده ام!» پزشک از اين جواب تعجب کرد و دوباره پرسيد: کمي فکر کنيد. شايد در گذشته هاي دور خشمگين شده و احساس کرده باشيد نبضتان در آن ناحيه مي زند.

مرحوم سيد با لبخند پاسخ دادند: من تا به حال خشمگين نشده ام.

حرکت کردن در خلاف جريان طبيعت بشري جداً دشوار، ولي ممکن است و بهترين شاهد اين سخن آيت الله سيد محمد رضا شيرازي مي باشد. طبيعت بشري مي گويد: آدمي زاد به طور طبيعي گاهي خشمگين مي شود ولي انسان هايي وجود دارند که در زندگي هرگز دچار خشم نشده اند. اين کار ممکن، ولي نيازمند تصميم و جديت است. نظم و ضابطه مندي هر چند پس از گذشت ديرزماني انسان را به اوج مي رساند. کساني که به ورزش پرورش اندام مي پردازند براي بزرگ کردن عضلات خود تلاش مي کنند ولي پرورش روح به انرژي و انظباط بيشتري نياز دارد تا به مرحله وارستگي برسد. لذا از همين لحظه بايد براي تغيير نفس خود دست به کار بشويم و کار را به فردا يا حتي چند ساعت ديگر موکول نکنيم تا در آينده به سطح قابل قبولي دست يابيم. هيچ کس از مرگ خود خبر ندارد و هيچ کدام از ما فکرش را هم نمي کرد که زمان مرگ مرحوم آقا سيد رضا نزديک باشد. او با همه رابطه نزديکي داشت و هنگامي که به کويت تشريف مي آورد به ديگران پيشنهاد بحث مي داد، نه درس؛ زيرا خود را هم درسِ همه طلاب علوم ديني احساس مي کرد و با وجود آن پايگاه والاي علمي، براي خدا تواضع مي کرد و لذا خداي متعال نيز او را در دل هاي مردم و در زندگي و پس از ارتحال بالا برد و رفعت بخشيد.

پرورش روح کاري دشوار ولي ممکن است. براي فهم معادله اي که ما را به درجات والاي روحي نائل مي سازد، اين مثال راه گشاست:

کسي که چندين تن هندوانه مي فروشد افزودن ده کيلو، در حساب و کتاب او تغيير چنداني ايجاد نمي کند، اما يک طلافروش که با ميلي گرم و نخود و سوت و... واحدهاي بسيار دقيق وزن سر و کار دارد، کم ترين تغيير، محاسبات او را به هم مي ريزد. انسان بايد به همين سان و مثل طلافروش ها در اعمال خود دقيق و ظريف عمل کنند و در امور جزئي نيز باريک بيني به خرج دهد.

مرجع عالي قدر درباره مرحوم سيد محمد رضا شيرازي اعلي الله درجاته فرمودند: ايشان مصداق حديث شريفي بود که مي فرمايد: «المؤمن نفسه منه في تعب والناس منه في راحة؛ نفس مؤمن از او در رنج، و مردم از [گزند] او آسوده خاطرند».

در وجود او وسواسي که خانواده اش يا مردم را بيازارد نبود، بلکه در زندگي خود احتياطي ويژه داشت.

ماه مبارک رمضان از بهترين فرصت ها براي به دست آوردن ملکه تقوا (لعلکم تتقون) به شمار مي رود. تقوا راهي پرسنگلاخ است و انسان بايد بداند هنگام گام برداشتن پاي خود را در کجا قرار دهد و مواظب تمام جوارح خود به ويژه زبان که از همه خطرناک تر است باشد. خطر ديگري هست که در ميان ما کم تر کسي به آن التفات دارد و آن خطر فکر است. صرف فکر کردن به گناه چيز خطرناکي است که بايد از آن خودداري کرد. لذا بايد فکر را از انديشه گناه حفظ کنيم تا خداي ناکرده در دام گناهان نيفتيم.

لازم نيست در مسير خودسازي و ايجاد تحول در شخصيت خود شتاب به خرج دهيم. اگر اين کار به تدريج و آهستگي ولي به صورت اصولي انجام پذيرد بهتر از تغيير سريعي است که پر از نقاط اشتباه باشد.

لذا بايد ماه مبارک رمضان براي ما ماه گام هاي صحيح باشد، نه گام هاي سريع. همه ما بايد پيش از ماه مبارک رمضان از خود بپرسيم: ما اکنون در کجاي زندگي هستيم؟ و چگونه ايم؟ و اين دو پرسش را در هر روز از ماه مبارک رمضان و در پايان آن از خود بپرسيم. بايد آهسته آهسته از گناهاني که براي برخي به صورت عادت درآمده است جدا شويم. بسياري از انسان ها اراده پولاديني براي ترک يکباره عادات منفي ندارند و اگر چنين کنند آثار منفي آن متوجه روحشان خواهد شد. لذا بايد آهسته و به تدريج گام بردارند تا به هدف برسند.

هم چنين بايد ملکه حيا را در وجود خود تقويت کنيم زيرا نقش مهمي در پرهيز از گناه دارد.

کودک نوآموزي که به دبستان مي رود در روزهاي نخست حرف الف را نمي تواند به صورت راست و مستقيم بنويسد و غالبان آن را کج و معوج مي کشد ولي همين مقدار براي او عالي است؛ زيرا احساس مي کند توان نوشتن آن را دارد. همين طور در حساب و رياضيات ابتدا امور ساده اي چون (2=1+1) براي کودک تفهيم مي شود و اين کار آن قدر ادامه پيدا مي کند تا نوبت به درس هاي دشوارتر و مهم تر برسد. ما در مقابله با کارهاي نيک و بد نيز بايد به همين سان عمل کنيم و به صورت حرفه اي با گناهان مقابله نماييم. خوب است امشب شب ليست برداري از اعمالمان باشد و آنها را روي کاغذ يا در ذهن خود فهرست کنيم و کار را از کاستن گناه شروع نماييم تا به ياري خدا در زماني نه چندان دور به نتايج شگفت انگيزي دست يابيم. در نهايت وقت زيادي داريم تا مصداق «لعلکم تتقون» باشيم و روي آن کار کنيم.

در ادامه حجت الاسلام سيد احمد شيرازي طي جلسه پرسش و پاسخ به سؤالات جوانان پاسخ گفتند.

ايشان در پاسخ به اين پرسش که «راه بازيابي ملکه حيا چيست» اظهار داشتند: نفس انسان به ندرت مي ميرد ولي هميشه راه بازگشت وجود دارد. وقتي انسان به قصد رفتن به شمال به اشتباه به سوي جنوب حرکت مي کند، با هر گام که بر مي دارد، کار بازگشت را بر خود دشوار مي کند. ولي با اين حال راه بازگشت هر چند دشوار باشد، ممکن است. نفس انسان نيز هر چند از راه صواب دور باشد، بازگرداندن آن ممکن است و البته در اين خصوص تمرين نقش فوق العاده مهمي دارد.

وي همچنين در پاسخ به اين پرسش که «با کساني که به ائمه صلوات الله عليهم اجمعين توهين مي کنند چگونه رفتار کنيم؟» تأکيد کرد: دفاع از اهل بيت عليهم السلام از اوجب واجبات است. ما در قضيه اهل بيت سلام الله عليهم هرگز با کسي ـ هر که باشد و حتي به صورت شوخي ـ سازش يا نرمش نخواهيم نمود. متأسفانه برخي درباره شعائر حسيني سخنان مطايبه آميزي بر زبان مي آورند و اين به هيچ روي پذيرفتني نيست. عاشورا و عزاداري مسئله فوق العاده عظيمي است و به هيچ عنوان اجازه داده نمي شود اين مسئله عظيم مورد تمسخر قرار گيرد. اساساً سه چيز هست که ما هرگز و هرگز در خصوص آن با کسي سازش نخواهيم کرد: خدا، قرآن کريم و اهل بيت عليهم السلام.

ميثم تمار و عمار بن ياسر الگوي ما هستند و هر موضع و موضوعي شيوه برخوردِ ويژه ي خود را دارد.

1) بقره (2)، آيه 183.