بزرگ احياگر شعائر اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام حضرت آيت الله العظمي حاج سيد صادق حسيني شيرازي مدظله العالي فرمودند:

 

نهم ماه ربيع الاول روزي است که در روايت معتبر به «غدير ثاني» تعبير شده است.

اميرمؤمنان حضرت علي عليه السلام به صحابي جليل القدر حذيفه فرمودند:

«يا حذيفة، هذا يوم الاستراحة، ويوم تنفيس الهم والکرب، والغدير الثاني...؛(1) اي حذيفه، امروز روز رفع سختي و دشواري، روز زدودن اندوه و پريشاني و روز غدير دوم است».

قرار دادن روز نهم ماه ربيع الاول به عنوان غدير ثاني در کنار روز هيجدهم ماه ذي الحجه روز عيد غدير، در واقع دو بال و دو بازوي اعتقادي اسلام، يعني اصل تولي و اصل تبري را تشکيل مي دهد و اين بدان معناست که غدير اول و غدير ثاني به عنوان تولي و تبري مکمل يکديگر هستند و هيچ يک از ديگري جدا نيست.

البته در مقام تعليم و شمارش فروع دين مقابل شمارش اصول دين، تولي و تبري جزء فروع ده گانه دين آمده است که اين امر تنها بار آموزشي و حفظ کردن دارد، اما در واقع تولّي و تبرّي از ثوابت اساسي دين و از مسائل اعتقادي اسلام است و نه از فروع آن. به ديگر سخن، تولي و تبري دو بال نيرومند توحيد هستند، زيرا توحيد يعني: ايمان به خدا و وحدانيت اوست، وتولي يعني: دوستي نسبت به اولياي خدا و تبري يعني: بيزاري از دشمنان خداست و اين از شئون توحيد است. در مورد نبوت و امامت نيز همين امر صادق است. و در حقيقت تولي و تبري جزء فروع و اعمال نيست، بلکه جزء اصول و امور قلبي و اعتقادي است و هرجا که تولي باشد تبري نيز هست و از يکديگر جدا نيستند و در همين راستا است حديث شريفي که مي گويد: «هل الدين الا الحب والبغض؛ مگر دين چيزي است جز دوستي خدا و دوستان خدا، و دشمني دشمنان آنان؟» و لذا در غير اين صورت، اسلام و مسلماني، دين و دين داري کامل نخواهد بود. شيخ مفيد عليه الرحمه نيز فرموده است:

«ولايـة أوليـاء الله تعالـي مفترضـة وعداوة أعدائه واجبة علي کل حال؛(2) دوستي اولياي خدا فريضه الهي بوده و دشمني با دشمنان او در هر حال واجب است.

قرآن کريم درباره تولي و تبري مي فرمايد:

«لاَّ تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاَْخِرِ يُوَآدُّونَ مَنْ حَآدَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ...؛(3) هيچ قومي را نَيابي که به خدا و روز واپسين ايمان داشته باشند [و] با کساني که با خدا و رسولش مخالفت و دشمني کرده باشند، دوستي ورزند».

معناي اين آيه ي کريمه اين است که دوستي اولياي خدا و محبت دشمنان او قابل جمع نيست، بلکه اسلام، يعني: تولّي اولياي خداست که در عيد غدير تجلي يافته و تبري از دشمنان خداست که در غدير ثاني چهره نموده است.

روايات فراواني نيز با بيان هاي گوناگون درباره اين دو غدير هيجدهم ذيحجه و نهم ربيع از معصومين عليهم السلام در دست داريم که اين معني را به اثبات مي رساند.

تعبير غدير ثاني در روايت احمد بن اسحاق از آن رو شايان تفکر و تدبر است که مکمل غدير اول و از آن تفکيک ناپذير است، که همان معناي تولّي و تبرّي است.

اميدوارم به برکت عيد غدير ثاني و صاحب آنروز اولين شهيده راه تولي و تبري، حضرت فاطمه زهرا عليها السلام همگي مورد عنايت خداي متعال قرار گيريم و در حد خود قدر و منزلت اين روز را بشناسيم و به اندازه توان، انجام وظيفه کنيم. همچنين به لطف و کرم الهي اميد دارم که افراد دورمانده از اهل بيت و تعاليم سعادت بخش آنان، با شناخت اين مفاهيم، به مسير حق هدايت، و از برکات اين شناخت بهره مند شوند، ان شاء الله.

وصلي الله علي محمد وآله الطاهرين

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. بحارالانوار، ج 95، ص 354.
2. شيخ مفيد، المقنعه، ص 33.
3. مجادله (58)، آيه 22.