فصل دوم: راز موفقیت انسان چیست؟

 

زندگی امروزی تلاشی بی وقفه از انسان می طلبد، تا انسان بتواند هم شخصیت منحصر به فرد و بی مانندی داشته باشد و هم به روز باشد. زندگی گذشته ساده تر از امروز بود، به گونه ای که خبری از موضوعات مادیِ بسیاری که امروزه انسان ها با آن درگیرند نبود. از این رو انسان موفق در جهان کنونی سرمشق خوبی برای دیگران خواهد بود به خصوص اگر موفقیت او با حسنِ دیگرخواهی همراه باشد، به گونه ای که همان سان که هوای خود را دارد، دیگران را نیز بخواهد و خود را بر آنان مقدم ندارد.

غالباً انسان های موفق از شخصیت های تاریخی ماندگار تأثیر پذیرفته اند که در صورت و سیرت آنها حضوری مؤثر و واضح به جا گذاشته است.

هنگامی که در پی کشف رمز و راز موفقیت این قبیل انسان ها بر می آییم و عوامل سازنده ی رفتار و اندیشه چنین مردان یگانه ای را جویا می شویم، در می یابیم که ویژگی هایی چون خوش خلقی و مهربانی و احترام گزاردن به دیگران، اساس و جوهره ی آنان است. پس کسی که از شخصیتی ماندگار پیروی می کند و او را در تشکیل شخصیت خود مؤثر می داند، پس بی شک او خود را با انجام دادن کارهایی که او را به موفقیت می رساند به خواسته هایش خواهد رسید که این کار می باید در چارچوب حکمت و خردورزی و ایمان به خدا و احترام نهادن به دیگر بزرگان تحقق یابد که لازمه عقیده و آیین درست است.

کتاب ارزشمند العلم النافع در این باره گره گشاست مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق شیرازی در خصوص این موضوع می فرماید:

«هرگاه در پی انسان موفق و پیروز در زندگی باشیم بی شک چنین کسی در زمره ی پیروان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و اهل بیت طاهرین او هست. بی اغراق چنین کسی موفق ترین شخص در زندگی خویش است. چراکه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به شهادت مؤمنان و دیگر خردمندان جهان، در گفتار و کردار و حضر و سفر در همه ی احوال زندگی اش نمونه ی والای انسان کامل است. بلکه از تمام شخصیت های معروف جهان از آغاز آفرینش تا پایان آن نیز برتر و مشهور تر است».

بنابراین، کسی که شخصیتی ماندگار را سرمشق راهِ خویش قرار دهد، پس بی تردید، به هدف خود دست خواهد یافت، به ویژه که ما در عصری دشوار زندگی می کنیم که آرزوها و کارها درهم تنیده اند و تخصص ها به قدری متنوع و دشوار شده اند که ممکن است انسان سرمشق را از دست بدهد و در تشخیص اندیشه صواب راه صحیح ـ و یا هر دو ـ پا از گلیم خویش فراتر نهاده و حقوق دیگران را پایمال کند و نه ندای وجدان و نه اخلاق و نه دین توان بازداشتنِ او را از این کار نخواهند داشت. همه ی عوامل بازدارنده ی معنوی و درونی و حتی قوانین وضعی بشر توان رویارویی با این شخصیت سلبی که راهنما و سرمشق سازنده ی تاریخی خود را گم کرده است، ندارند.

از این جا اهمیت این موضوع پیداست که انسان همواره جویای نمونه اعلای انسانیت باشد، چراکه از این طریق او گمشده ی خود را از میان ویژگی ها و اسرار این شخصیت یکتا که در صفحات تاریخ نگاشته شده است می یابد. همان گونه که شخصیت والای رسول اعظم صلی الله علیه وآله در سراسر تاریخ جلوه گری می کند.

بدین خاطر، آیت الله العظمی سید صادق شیرازی، مرجع عالیقدر در همان کتاب ارزشمند می فرماید:

«نویسنده ای مسیحی در کتابی که در آن نام صد تن از شخصیت های بزرگ تاریخ را گرد هم آورده بود و نام آن را «صد مرد برتر» نهاده است و چنانکه در مقدمه ذکر آن است این شخصیت ها بر اساس میزان موفقیت و توانایی آنها در تحقق اهدافی که برای رسیدن به آنها تلاش می کردند، و نه بر اساس تقدم زمانی با توجه به اینکه نویسنده مسیحی است نام پیامبر گرامی را اولین اسم برشمرده زیرا آن حضرت را موفق ترین شخصیت تاریخ می شمارد».

همان گونه که مرجع بزرگوار، آیت الله العظمی سید صادق شیرازی فرمودند، راز موفقیت پیامبر صلی الله علیه وآله که او را از دیگر شخصیت ها متمایز می کرد در نرم خویی و مهرورزی بی کرانِ او با دیگران نهفته است.

شخصیت موفق همواره دیگران را بر خود مقدم می کند، چه در امور معنوی و چه در امور مادی. همواره خواهانِ آن است که از دیگران دستگیری کند. ملاک برتری آدم ها، مهر و بزرگواری و بخشندگی آنها به دیگران است. نیز هر چه انسان تأثیر و حضور مهم تری در میان دیگران داشته باشد، اقبالِ بیشتری در میان آنان می یابد. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، نمونه ی کامل چنین شخصیتی است. همان گونه در کتاب آیت الله العظمی سید صادق شیرازی آمده که «پیامبر صلی الله علیه وآله در میان قوم خود چهل سال زندگی کرد در حالی که هرگز مشاهده نشد کسی را آزار دهد. او یگانه مردی در میان عرب ها بود که به او لقب "صادق امین" دادند».

از این رو گذشت و خوش رفتاری راز و عامل مهم در تشکیل شخصیت ماندگار تاریخی است. این ویژگی ها به سعادت بشر می انجامد و آنان را در جامعه به انسان هایی سازنده و درست کار تبدیل می کند. این ویژگی ها خاص انسان های بزرگ و تأثیرگزار است. جای تعجب نیست اگر انسان های عادی این صفات را نداشته باشند. پیداست که با انسان گمراه و کم خرد باید با مهربانی و خویشتنداری رفتار کرد، تا شخصیت آنان بهبود یابد. مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سید صادق شیرازی در این باره می فرماید:

«مطالعه سیره ی رسول اکرم صلی الله علیه وآله به ما نشان می دهد که او به راحتی می توانست دشمنان رسالت را از میان بردارد ـ که چنین حقی داشت ـ با وجود این، دستانِ پر مهرش را به سوی آنان دراز کرد و با اخلاق نیکویش آنان را از آن شرک و دوگانه پرستی که بدان گرفتار بودند، نجات داد؛ چراکه همان گونه که قرآن فرموده، او پیامبر رحمت و مهربانی است».

پس خویشتنداری و مهربانی و تعامل نیکو با دیگران شخصیت انسان را مثبت و سازنده و بی نظیر می سازد، که امروزه در عصر ماشین و مشکلات فراگیر آن، چه بسیار به این گونه شخصیت ها نیازمندیم.

 

مؤسسه فرهنگی ـ تبلیغی النبأ

12 / ذی الحجة / 1430