مرکز حقوق بشری آدم، از مراکز مرتبط با مرجعیت در کربلای معلی، با صدور بیانیه ای از مقامات حاکم در عربستان خواست تا برای احترام به احساسات صدها میلیون مسلمان و همچنین برای گسترش روحیه همزیستی بین فرقه های اسلامی و رفع اسباب نفرت و در راستای ادعای مقامات پادشاهی عربستان مبنی بر آغاز عصر جدید در اصلاحات و حفظ حقوق دینی و مدنی همگان، اجازه دهند تا قبور مطهر ائمه بقیع علیهم السلام بازسازی شوند.

متن این بیانیه به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحيم

«وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْيَانًا رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا؛ و این چنین ما مردم را بر حال اصحاب کهف آگاه ساختیم تا خلق بدانند که وعده خدا (به روز معاد و زنده کردن مردگان) به حق بوده و ساعت قیامت البته بی‌هیچ شک خواهد آمد، آن‌گاه که میانشان تنازع و خلاف در امر آن ها بود (یعنی در عدد یا آیین آن ها که قائل به معاد و قیامت بودند) پس بعضی گفتند: باید گرد آن ها حصار و بنایی بسازیم (که در حبس از خلق مستور و ممنوع شوند). خدا به احوال آن ها آگاه‌تر است و آنان که بر واقع احوال آن ها ظفر و اطلاع یافتند (یعنی خداپرستان و نیکان امت با خود) گفتند: البته بر ایشان مسجدی بنا کنیم».

هر سال در هشتم ماه شوال، خاطره دردناک جنایت تعدی به مقدسات مسلمانان و تخریب قبور مطهر ائمه مسلمین علیهم السلام در شهر رسول خدا صلی الله علیه و آله تجدید می شود و با آن دوباره مطالبات مردمی مبنی بر لزوم بازسازی آن حرم های مطهر و مرمت قبرستان بقیع تاکید می کند؛ قبرستانی که یکی از مهم ترین قبرستان های تاریخی مسلمانان و محل دفن هزاران مسلمانان پیشگام اعم از نوه های پیامبر صلی الله علیه وآله و اهل بیت اش علیهم السلام و عموها و پسر عموهایش، همسرانش و دیگر اصحاب نزدیک او، ازجمله مهاجرین و انصار است.

این جنایت امروز به صد و یکمین سال خود رسیده است، و همچنان شاهدی بر نفرت گروهی انحرافی باقی مانده است که به نام اسلام و با تایید مقامات سعودی حقوق مسلمانان را زیر پا گذاشته و به مقدسات و چهره های برجسته و الگوی اسلامی آنان تعدی کرده اند. مدت‌های مدیدی است که ازسوی طرف های مختلفی بازسازی این قبور از مقامات عربستان درخواست شده، اما همچنان پاسخگو نیستند و پاسخ منفی می دهند.

تصمیم تخریب قبور بقیع در درجه اول یک تصمیم سیاسی بود که در پوششی دینی ازسوی مقامات حاکم برای جلب توجه ومحبت طبقه دینی متنفذ و افراطی که از هیئت حاکمه نوظهور در آن زمان حمایت می کردند، صادر شده است. شکی نیست که بدون تایید کتبی مقامات حاکم، هیچ یک از مسئولان، عالمان دینی و نه حتی کارمندان اجرایی، جرأت انجام این تخریب را نداشته اند. مسئولان وقت توضیح دادند که دلیل تخریب آن گنبدها و تسطیح قبور بر روی زمین طبق گفته مقامات اجرایی کشور، اعاده ساماندهی عمرانی شهری و فرهنگی شهرهای تاریخی است که با گذشت بیش از صد سال از وقوع جرم تخریب، عکس این امر ثابت شده است.

علی رغم آنچه در خارج از این کشور پادشاهی شایع می شود که مردم آن دارای بافت قومی و بافت مذهبی واحدی هستند، اما واقعیت اجتماعی، دینی و مذهبی تأکید می کند که کشور پادشاهی عربستان سعودی توسط اکثریت مذهبی مشخص در همه مناطق آن اداره نمی شود، بلکه مناطق آن به مذاهب مختلفی تقسیم می شود، مثلاً در منطقه مرکزی (نجد) مذهب حنبلی با قرائت وهابی اش غالب است، و در منطقه غرب (حجاز) اغلب جمعیت آن دارای مذهب مالکی و شافعی هستند، و در منطقه جنوب تقریباً تمام مذاهب دینی، بدون سیطره یک مذهب بر مذهبی دیگر، گسترش یافته است، و در منطقه شرقی (القطیف و الاحساء) اکثریت آنان شیعه هستند.

بله؛ می توان گفت که تصمیم گیری سیاسی در کل کشور پادشاهی در دست نجد است به ویژه خاندان حاکم آن، و تصمیم گیری دینی در دست عالمان (سلفی وهابی) است که قبور و زیارت گاه‌ها را (بت‌ پرستی) می دانند و بر این باورند که گذاشتن علامت بر قبور، براساس تفسیر آن ها از آیات قرآنی مربوط به قبور و زیارتگاه ها، بدعت است. بدین صورت آن ها تمام دلایل عقلی و نقلی نزد مسلمانان در مورد حرام دانستن تجاوز و تعدی بر آن اماکن و آسیب رساندن به آن ها را نادیده می گیرند.

قوانین بین المللی و ملی مدرن، هر اثر و نشان باستانی و تاریخی را به عنوان آثاری تاریخی و فرهنگی و تعرض و لطمه زدن به آن را غیرقابل قبول می داند، خواه این اثر دینی، زیست محیطی و یا فرهنگی باشد، و چه این اثر متعلق به قومی باشد که تمدن آن ها هنوز وجود دارد، یا متعلق به مردمی که تمدنشان از بین رفته و تنها ویرانه هایی از آن باقی مانده است.  بنابراین، این قوانین و نهادهای بین‌ المللی، کشورها و گروه ها را ملزم می ‌کنند تا از این آثار به‌عنوان میراث همه انسان‌ها، حفظ و نگهداری کنند.

اما متأسفانه مقامات حاکم بر کشور پادشاهی عربستان به این آثار تاریخی، به ویژه قبور خاندان پیامبر صلی الله علیه وآله این ویژگی را نمی دهند و آن ها را مکان هایی عادی و غیرمقدس می دانند و آن ها را میراث تاریخی قابل حفظ و مراقبت یا مرمتی نمی دانند.

امروز، پس از همه موارد فوق الذکر، از مقامات حاکم در عربستان سعودی می خواهیم که در تصمیم خود در حفظ وضعیت مخروبه قبرستان بقیع، تجدید نظر کنند، و این کشور با احترام گذاشتن به احساسات صدها میلیون مسلمان در سرتاسر جهان برای گسترش روحیه همزیستی بین فرقه های مسلمان، و رفع اسباب نفرت، و کنار گذاشتن دوران سیاه در تاریخ کشور پادشاهی و آغاز دوره ای جدید در اصلاحات و حفظ حقوق دینی و مدنی همگان، شروع به ساخت و ساز این مراقد مقدس بکنند.

مرکز حقوق بشری آدم

۸ شوال المکرم ۱۴۴۵