مرکز تحقیقاتی و مطالعاتی آیت الله العظمی شیرازی در روزهای اخیر با برگزاری نشستی در شهر مقدس کربلا به بررسی موضوع «مدیریت (کشورداری) چند صدایی در جوامع گوناگون» پرداخت که با حضور شماری از شخصیت های ذی ربط همراه بود.

محمد الصافی، پژوهشگر مرکز آیت الله العظمی شیرازی در این خصوص اظهار داشت: جامعه ی بشری در حصار رخدادهای مصیبت باری است که تأثیرها و انباشت های بزرگ و فراوانی در روان و جان بشر بر جای نهاده و فرهنگ های منفی را نهادینه کرده است که تا به امروز همچنان پابرجاست.

وی در تبیین این مطلب گفت: محور تاریخ همان کشاکش ها و چالش های خونینی بوده که جوامع، امت ها و مردم با آن دست به گریبان بوده، در آن غوطه ور شدند؛ چالش و منازعاتی که به مرز جنون می رسید. خطرناک تر از آن منازعه و چالش هایی بود که رنگ و جلوه ی ایدئولوژی گرفته، جنگ های خود را رنگ و شکلی اصولی و ارزشی داد تا شمشیری حاکم بر گردن و جان مخالفان و معترضان باشد. این، بدترین گونه ی منازعات و چالش های بشری است که ویژگیِ نژادپرستانه، ناسیونالیسمی، قومیتی، دینی و مذهبی به خود گرفته است که کشتن و کشتار بی پروای دیگران را مجاز می شمرد.

وی افزود: بازخوانی تاریخِ غالب امت ها و تمدن ها یک نتیجه ی روشن به ما می دهد و آن این است که امت ها و مردمانی توانستند جامعه ی خود را متحول و برخوردار از پیشرفت سازند و نردبان ترقیِ فرهنگ و تمدن را درنوردند که موفق شدند حال و هوای همگونی، زندگی مسالمت آمیز و تفاهم میان گروه ها و قومیت ها و طوایف و ادیان گوناگون در همه ی زمینه ها و جنبه های روانی، اجتماعی و سیاسی آن به وجود آورند. بدین ترتیب، با گذشت روزگار و نسل ها در طول تاریخ ماندگار شدند، چراکه توانستند وفاق و صلح همه جانبه و کامل تقدیم جامعه کنند.

آقای محمد الصافی ادامه داد: ملت هایی که گرفتار منازعات و چالش های ایدئولوژی شدند، به صورت اجزایی جمع ناشدنی درآمدند و در نهایت، قانون خشن و بی رحم تاریخ آنان را از پای درآورد و خود شاهد بوده ایم که ملت هایی به دلیل تعصب و سرکشی بر ضد دیگران، از قله والایی ها سقوط کردند.

وی همچین بیان داشت: نشانه های جوامع چند صدایی و تکثرگرا، داشتن گرایش های متعدد سیاسی در کشور است که بر اساس: دو صدایی مذهبی یا قومی پی نهاده شده است.

از اندیشمندان معاصر کسانی بوده اند که الگو و نمونه ای از تکثرگرایی سیاسی ارائه داده اند، از جمله می توان از مرجع راحل، حضرت آیت الله العظمی سید محمد حسینی شیرازی قدس سره نام برد. ایشان در زمینه ی تشکیل احزاب و رابطه ی آن با کشور و به طور کلی با مفهوم تکثرگرایی، دیدگاه ها و آرایی دارند.

دیدگاه و نظریه ای که ایشان درباره ی احزاب و رابطه ی آن با کشور پذیرفته اند ممکن است در سایه ی سه فرضیه باشد:

1) وجود حکومتی اسلامی که جامعه ی چند حزبی را می پذیرد، که با این فرض، می توان مصداقی خارجی برای آن تصور کرد؛

2) حکومت لائیک که جامعه ی چند حزبی از جمله احزاب اسلامی را بپذیرد که ممکن است این دیدگاه واقعیت خارجی داشته باشد؛

3) حکومتی اسلامی یا لائیک باشد، اما چند حزبی را نپذیرد و برنتابد یا این ایده را قبول داشته، ولی احزاب اسلامی را مجال فعالیت و حضور ندهد.

البته این مقوله بر تمام کشورهای اسلامی حاکم است و از نگاه مرجع راحل اینجاست که مشکلات حزب اسلامی بروز می کند.