با فرارسیدن ماه محرم الحرام، ماه پیروزی خون بر شمشیر در واقعه خونین کربلا؛ واقعه جاویدان و ماندگار حسینی که روند تاریخ را تغییر داد، مرکز آدم برای دفاع از حقوق بشر و آزادی ها نشست اخیر خود را به موضوع «حق مقاومت در برابر سرکشی حاکمیت؛ قرائتی در نهضت حسینی» اختصاص داد.

این نشست با حضور جمعی از حقوقدانان، استادان دانشگاه و اصحاب رسانه در محل گردهمایی هفتگی مؤسسه فرهنگی ـ رسانه ای النبأ در کربلای معلی برگزار شد.

آغاز کار جلسه با سخنان دکتر علاء الدین حسینی، پژوهشگر مرکز آدم و استاد حقوق اداریِ دانشکده حقوق دانشگاه کربلا بود. وی ضمن سخنان خود اظهار داشت: حقوق بشر از دیرباز ماهیت و هویتی جهانی داشته است و در واقع ریشه در نمونه های والا و آرمانی دارد. به عنوان شاهد مثال قرآن کریم از این منظر از آن یاد کرده و فرموده است: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ؛ و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا [بر مرکب ها] برنشاندیم» (اسراء/70).

از این گرامی داشتن انسان بسیاری از حقوق و آزادی ها در سطح و همراه دین اسلام و همچنین در سایر دیانت ها و نظام ها به وجود آمد. این حقوق فراوان و متعدد است که برخی از آن در نصوص شرعی و قانونی آمده است و برخی نیز در این قالب نیامده و در زمان معاصر چهره نموده، اما اصل آن وجود داشته است. این سخن نه به گزاف است، بلکه قواعد کلی ای وجود دارد که می توان این آزادی ها و حقوق را از آن به دست آورد.

وی افزود: ایستادگی و مقاومت در برابر سرکشی یکی از این حقوق و همانند سایر حقوق حقی ازلی است. به یاد داشته باشیم خدای متعال هنگامی که انسان را آفرید بسیاری از اسرار هستی را در وجود او به ودیعت نهاد و این اسرار در تکریم دیگر آفریدگان تجلی یافته و می یابد. از این رو عقل نمی پذیرد که این آفریده تکریم شده هدف سرکشی، استبداد و ستمکاری جریانی و فردی ستمگران قرار گیرد، لذا می بینیم که حکومت حق گرا انسان و سربلندی او را همیشه در نظر دارد.

در این معنا می توانیم حکومت امیرمؤمنان حضرت علی ابن ابی طالب علیهما السلام را در نظر بگیریم؛ حکومتی که دفع ظلم و ستم از مردم را دنبال می کرد و تاریخ موارد بسیاری را در این زمینه به ویژه ماجرای مسیحی از کارافتاده که گدایی می کرد، ثبت کرده است.

آقای دکتر علاء الحسینی این گونه ادامه داد: آخر سخن این است که مقاومت و ایستادگی در مقابل سرکشی امری طبیعی است و سرکشی و طغیان غیر طبیعی و مقوله ای استثنایی است و باید علیه این پدیده استثنایی قیام کرد. خدای متعال در این معنا فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَی وَیَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ در حقیقت ‌خدا به دادگری و نیکوکاری و بخشش به خویشاوندان فرمان می‌ دهد و از کار زشت و ناپسند و ستم باز می دارد و به شما اندرز می‌ دهد، باشد که پند گیرید» (نحل/90).

بنابراین اگر در این زمینه حُسن و قبح وجود داشته باشد، عدالت زیبایی و حسن، و ستمکاری قبح و زشتی است. از این حیث ما مأمور هستیم در برابر سرکشی، ظلم و استبداد بایستیم، چراکه امام حسین علیه السلام این گونه عمل کردند، زیرا این پدیده شوم با فطرت انسان ناسازگار است، چون انسان باید در رفتار خود درست کردار باشد.