خدای متعال می فرماید: «وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ غَافِلاً عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا یُؤَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشْخَصُ فِیهِ الأَبْصَارُ؛ و خدا را از آنچه ستمکاران می کنند غافل مپندار جز این نیست که [کیفر] آنان را برای روزی به تأخیر می اندازد که چشم ها در آن خیره می شود».

بیشتر حاکمان خودکامه ی جهان اسلام و جهان عرب می پنداشتند که با شکنجه ، ترور، سرکوب و با منحرف کردن افکار عمومی حکومت خود را دوام و پویایی خواهند بخشید، اما تاریخ گواهی می دهد که ملت ها دیر یا زود بر دژخیمان خود خواهند شورید و حقوق از دست رفته و کرامت لگدکوب شده و آزادی های به یغما رفته ی خود را باز پس گرفته، کاخ جباران را بر سر آنان خراب خواهند کرد.

همان طور که مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی حاج سید صادق حسینی شیرازی مدظله العالی فرمودند، حکومتی که بر پایه ی خودکامگی و سلب حقوق مشروع مردم بنیان نهاده شود، قطعاً نابود شدنی است.

بهار انقلاب های جهان عرب، نتیجه چندین دهه ی سراسر ظلمت است که ملت ها را زیر سلطه ی حاکمیت خودکامگان در آورد؛ خودکامگانی که شعارها و عناوین غیر خدایی سر می دادند تا هر چه بیشتر سلطه ی خود را محکم کنند.

واضح است که این خودکامگان تنها با اِعمال رفتارهایی توانسته اند بر ملت های خود حکومت کنند، از جمله:

1. دور کردن ملت از عوامل بیداری و نگاه داشتن اکثر لایه های جامعه در جهل و بی سوادی، چراکه از این رهگذر حکومت بر جامعه ی جهل زده را آسان می بینند.

2. ایجاد محدودیت شدید بر سر راه ارتباط با جهان خارج و ایجاد جامعه ای بسته و جداشده از جامعه ی جهانی . زیرا تنها از این رهگذر جامعه ی خود را وا می دارند تنها آنچه را حاکم می خواهد ببینند و بشنوند.

3. وارد کردن تهمت مزدوری و تهمت برافروختن آتش فتنه های مذهبی به هر جنبش مردمی که خواهان اصلاح، رهایی از فساد حکومتی و به دست آوردن آزادی، کرامت و حقوق آزادی های مدنی باشند.

4. تلاش برای دور کردن ملت از روش اسلام به عنوان خاستگاه اصلی تمام حقوق و آزادی ها، چراکه چنین اسلامی را بزرگ ترین خطر برای حکومت ظالمانه ی خود می دانند. در این راستا می کوشند فرهنگ وادادگی و بی بند و باری را در میان طبقات گوناگون جامعه، به ویژه جوانان بگسترانند.

5. سلب آزادی های: فکری، سیاسی، اقتصادی و تبلیغاتی و نیز انحلال تمام دسته جات سیاسی و نهادهای مدنی که مردم را نمایندگی می کنند.

6. تحت پیگیر قرار دادن شایستگان و اندیشوران که در نهایت به فرار آنان یا دستگیری و شکنجه ی آنها می انجامد.

در پی به وجود آمدن چنین فضایی، کشورهای عربی شاهد خیزش های بی سابقه و از نظر حاکمان، به ویژه آن دسته از رژیم هایی که خود را آهنین می پنداشتند، غیر منتظره بود.

از نگاه مرجع راحل حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد حسینی شیرازی قدس سره انقلاب های اجتماعی که اکثریت جامعه آن را پدید می آورند، سه رکن دارد:

ـ نارضایتی مردم از حکومت موجود؛

ـ نا امیدی از اصلاح مسالمت آمیز حاکمیت؛

ـ امید به ایجاد حکومتی که آرزوی مردم را برآورده، از درد و رنج آنان بکاهد.

با تمام تمهیداتی که حاکمان خودکامه برای مهار جامعه به کار بستند، اما رخدادها و خیزش توفنده ی ملت ها چونان آتشی در خرمن حاکمان مستبد افتاد و آنان ناگهان خود را در برابر حقیقتی یافتند که هماره آن را نادیده می گرفتند.

این حقیقت تمایل ملت ها برای نیل به آزادی و تشکیل حکومتی مردم سالار بود که علی رغم سرکوب گوناگون حاکمان، ملت ها همچنان در پی به دست آوردن آن بودند.

بروز این حوادث ها سازمان ها و نهادهای مدنی و حقوقی را در پوشش دادن طبیعی و آزادانه ی آن با مشکل و محدودیت رو به رو کرده بود، چراکه در صورت رسانه ای و آشکار شدن قتل عام های حکومت خواسته بر ضد ملت ها، حاکمان را رسوا می کرد.

این بنیاد بنا به باور و اعتقادی که به آزادی و کرامت انسان ها، آن هم فارغ از: دین، اعتقادات، نژاد و گرایش آن دارد، تمام گونه های خشونت اعمال شده از سوی حاکمان بر ضد اعتراضات مسالمت آمیز مردمی را محکوم می کند.

برخورد دوگانه ی برخی کشورها نسبت به خیزش ها نیز از نظر ما محکوم است، چراکه از پاره ای تحرکات مسلحانه و توطئه گرانه بر ضد جنبش های سیاسیِ مسالمت آمیز آن هم با انگیزه های مذهبی و سیاسی حمایت می کنند. این رفتار مسلماً با روح انسانی و اصول عدالت اجتماعی بیگانه است.

از این رو بر چند موضوع تأکید می کنیم:

1. پایبندی به راه های مسالمت آمیز در مطالبه ی حقوق مشروع و پرهیز از رفتارهای خشونت بار و خشونت های مسلحانه ـ که چهره ی اصلاحات را مخدوش و خونین می کند ـ ضروری می نماید.

2. مطالبات مردم باید بر پایه ی نظامی مردمیِ مبتنی بر پارلمان، تعدد احزاب، جابه جایی مسالمت آمیز حکومت، احترام به آزادی بیان و کار و حقوق بشر استوار باشد، چراکه مطالبات سطحی و آنی ممکن است رژیمی را سرنگون کند، اما راه را برای حاکمیت رژیمی بازخواهد کرد که نمونه ای از رژیم پیشین، اما در قالبی دیگر خواهد بود.

از نظر مرجع راحل: قدرت باید میان دسته ها، سازمان ها و احزاب تقسیم شود تا مبادا یک گروه قدرت را تماماً در اختیار گیرد و دیگران را از صحنه براند.

3. از پاره ای گروه های افراطی نباید غافل بود، چراکه آنان در چنین مواقعی سوار بر موج مطالبات مردم شده و با تحریک برخی حاکمان مستبد جنبش ضد انقلابی به راه می اندازند تا به قدرت برسند و آن گاه فتنه های مذهبی به راه می اندازند و در نهایت، بهار انقلاب عربی را ناکارآمد می کنند.

4. باید از رفتارهای انتقام جویانه و خونخواهی دوری جست، چرا که اینگونه رفتارها مطالبات مشروع مردم را بی اثر کرده و پس از آلودن قیام مردم به خون، آن را دچار شکست می کند.

مرجع راحل بر آن بودند که فضای خفقان، ترور، استبداد و دیکتاتوری بستری مناسبت برای بروز و پرورش گرایش های افراطی و حرکت های ویرانگر به شمار می رود، لذا باید آزادی برای همگان فراهم آید، بنای عدالت اجتماعی پی ریزی شود، فرصت یکسان در اختیار همگان قرار گیرد، حقوق محرومان و مستمندان به آنان داده شود و سازمان های عمومی تأسیس شود تا از جامعه در برابر مروّجان خشونت حمایت کند.

همگان بدانیم که تحول و تغییر در جامعه، قانونی الهی است، زیرا تنها او پویا و جاودانه است و همگان زوال پذیرند. از این رو حوادث باید برای ملت ها و معارضان درسی آموزنده باشد و خطاهای نظام های گذشته را تکرار نکنند و البته برای رژیم های ستمگر نیز درسی خواهد بود و نباید تصور کنند که می توانند در سایه استبداد و ستم و سرکوب دوام بیاورند، چراکه تاریخ آن را ثبت و برای آیندگان نقل خواهد کرد.

خدای متعال می فرماید: «إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ؛ در حقیقت خدا حال قومی را تغییر نمی دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند».

 

بنیاد جهانی آیت الله العظمی شیرازی