«خداي متعال ما را به اقامه دين فرا خوانده است واين صرفاً با نمازخواندن وروزه گرفتن وجز آن تحقق نمي يابد، بلکه بدان معناست که کل اجزاي جامعه، از بازار ومدرسه گرفته تا مؤسسات وديگر نهادهاي آن، رنگ وبوي ديني بگيرند».

آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي پس از تأکيد بر اين مطلب، در جمع زائران سعودي کاروان «النور الرضوي» ـ که روز شنبه 19جمادي الثاني 1427 (24/4/85) به ديدار ايشان آمده بودند ـ اظهار داشتند: خداي متعال در قرآن کريم ما را به اقامه دين فرا خوانده وفرموده است: «أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ؛(1) دين را برپا داريد ودرآن تفرقه اندازي مکنيد».

امر خدا درخصوص نماز با نمازخواندن محقق مي شود. همچنين فرمان خدا درباره روزه وحج با روزه داشتن وحج گزاردن تحقق مي يابد وهمين طور ديگر اوامر خداي متعال. اما امر خداي سبحان درخصوص «اقامه دين» چگونه جامه تحقق مي پوشد؟

ايشان در پاسخ اين پرسش فرمودند: براي اقامه دين بايد کل فضاي جامعه رنگ وبوي ديني به خود بگيرد وهمگان به اوامر واحکام دين عمل کنند. امربه معروف ونهي از منکر زماني «اقامه» مي شود که همگان به آن عمل کنند. اين مطلب درخصوص راستگويي، صبر، اداي حقوق الهي وحق الناس، نيکي به پدر ومادر، حسن همسرداري وديگر اوامر الهي نيز صادق است. وقتي همه افراد جامعه به فرمان خدا عمل کنند در آن صورت دين «اقامه» شده است.

مرجع عالي قدر در توضيح فرمايش خود فرمودند: در زيارت حضرت سيدالشهدا عليه السلام مي خوانيم: «أشهد أنّک قد أقمت الصلوة؛ گواهي مي دهم که تو نماز را به پا داشتي». معني اين سخن آن نيست که امام نماز گزاردند، بلکه درحقيقت فداکاري ها وشهادت آن حضرت بود که موجب «اقامه» نماز شد وميان اقامه نماز ونمازخواندن البته فرق هاست... اگر شهادت حضرت سيدالشهدا عليه السلام نبود بني اميه کار دين خدا را يکسره مي کردند. چراکه آنان از اساس، منکر اسلام بودند ويزيد ملعون آشکارا مي گفت: «فلا خبر جاء ولا وحي نزل؛ نه خبري از آسمان فرود آمده ونه وحي اي نازل شده است». آنان مي کوشيدند ريشه اسلام را برکنند ولي امام حسين عليه السلام مانع تحقق اهداف پليد آنان شدند. نقل است يکي از مراجع بزرگوار پيش از هرنماز مي گفت: السلام عليک يا اباعبدالله ورحمةالله وبرکاته. وقتي از ايشان علت را جويا شدند فرمود: اگر امام حسين عليه السلام نبود ما نماز نمي خوانديم. درحقيقت ايشان براي سپاسگزاري از آن حضرت، بر ايشان سلام مي فرستادند.

آيت الله العظمي شيرازي درخصوص ميزان تأثيرگذاريِ فضاي جامعه بر تربيت افراد فرمودند: محمدبن فرج رخجي وعمربن فرج رخجي دو برادر بودند که دريک زمان پرورش يافتند. محمد نزد اصحاب ائمه پرورش يافت واز شخصيت هاي بزرگ شيعه واز اصحاب مورد وثوق امام جواد وامام هادي عليهماالسلام شد واحاديث بسياري به واسطه او به ما انتقال يافت، تا جايي که امامان برخي از اسرار را نيز به ايشان انتقال مي دادند. براي نمونه وي نقل کرده است: روزي امام جواد عليه السلام برايم چنين نوشت: مبالغ خمس را نزد من بياوريد چراکه جز امسال از شما خمس نخواهم گرفت وحضرت در همان سال از دنيا رفتند».(2) روشن است که اين حديث يکي از معجزات امام جواد عليه السلام مي باشد.

اما برادر دوم در فضاي سراسر فساد وتباهيِ بني عباس پرورش يافت ودر شمار کساني قرار گرفت که به اهل بيت عليهم السلام وشيعيان ستم مي کردند. در جنايات وستم هاي او نسبت به اهل بيت عليهم السلام همين بس که مي گفت: متوکل به من دستور داد قبر [امام] جسين [عليه السلام] را خراب کنم. به آن جا رفتم ودستور دادم گله اي گاو را از روي قبرها عبور دهند. گاوها از روي قبور مي گذشتند ولي وقتي به قبر [امام] حسين رسيدند حاضر نشدند از روي آن عبور کنند. عصايي به دست گرفتم وشروع به زدن گاوها کردم وآن قدر آنها را زدم که عصا شکست! به خدا قسم از روي قبر نگذشتند وپا برآن ننهادند.(3)

مرجع عالي قدر در ادامه خاطرنشان کردند: نوع فضا ومحيط تا اين اندازه در تربيت افراد تأثير دارد. يکي از اين دو برادر در فضايي ديني پرورش يافت ومؤمن شايسته اي شد وبرادر ديگر در فضايي پر از تباهي بار آمد وبه فردي فاسد وستمگر مبدل گشت.

ايشان تأکيد کردند: برپايي دين تنها با تلاش براي ايجاد فضايي صالح در جامعه جامه تحقق خواهد يافت واين امر همياري همگان ـ اعم از علما، تجار، سخنوران، استادان، جوانان، پيران، زنان ومردان ـ را مي طلبد که هرکدام برحسب توش وتوان خود در اين راه گام بردارند. اگر محيط صالح ايجاد شد آن گاه پسران، دختران، نوجوان وجوانانِ متدين پرورش خواهند يافت وبالطبع تمام بخش هاي جامعه رنگ وبوي ديني مي گيرد ودر آن صورت فرمان خداي سبحان يعني (أَقِيمُوا الدِّينَ) اجرا خواهد شد.

ايشان همچنين سفارش کردند: برهمگان به ويژه والدين محترم لازم است در فرصت تعطيلات تابستاني در زمينه ايجاد جو سالم وصالح براي فرزندان تلاش کنند تا فرزندانشان آن گونه که قرآن مي خواهد تربيت شوند؛ بدين معنا که نماز را دوست بدارند وآن را برپا دارند. دوستدار روزه باشند وروزه بگيرند، به فضايل اخلاقي آراسته باشند، از اخلاق ناپسند دوري گزينند، واجبات را بشناسند وبدان عمل نمايند، ومحرمات را بشناسند واز آن دوري گزينند.

ايشان در پايان تأکيد کردند: هرکدام از ما بکوشيم در «اقامه دين» سهمي داشته باشيم؛ چراکه اين کار موجبات خرسندي وچشم روشني مولايمان بقيةالله الاعظم عجل الله تعالي فرجه الشريف را به همراه خواهد داشت.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. شوري(42)، آيه13.

2. ابن شهرآشوب، المناقب، ج4، ص389 (في معجزات الامام الجواد...).

3. طوسي، الأمالي، ص325 (مجلس يازدهم، حديث652).