شماري از شيوخ عشاير، شخصيت هاي علمي، فرهنگي وديني از جمله اعضا ومسئولان هيئت عزاداري عقيله بني هاشم سلام الله عليها که از شهر مقدس کاظمين وحومه به ايران آمده بودند، براي عرض تسليت شهادت جانسوز پيشواي ششم شيعيان حضرت امام صادق عليه السلام، در دفتر آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي حضور يافتند واين مصيبت را به ايشان تسليت گفتند.

آيت الله العظمي شيرازي در ابتدا با ذکر حديثي نبوي فرمودند: «کلّکم راعٍ وکلّکم مسئولٌ عن رعيّته؛(1) همه شما مسئول مي باشيد ودر خصوص زيردستانتان مسئوليت داريد».

ايشان تصريح کردند: همه ما مخاطب اين حديث شريف هستيم وبايد نسبت به زيردستان خود احساس مسئوليت کنيم. بدين معنا که پدران ومادران نسبت به فرزندانشان مسئولند، فرزندان نيز نسبت به والدين مسئوليت دارند. به همين سان هر فرد نسبت به خويشاوندان وخانواده وهم کيشان خود مسئول است واز اين نظر بين عالِم، کاسب، پير، جوان، زن ومرد تفاوتي وجود ندارد.

ايشان افزودند: البته در اين ميان نوع وحجم مسئوليت ها متفاوت است. براي نمونه عالمان مسئوليت سنگين تري نسبت به ديگر افراد جامعه دارند ونبايد نسبت به کج روي ها بي اعتنا باشند. اما اصل مسأله در مورد همه صادق است وهمگان در اين دنيا مسئوليت دارند ودر قيامت در اين خصوص بازخواست خواهد شد: «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ؛(2) آنها را نگاه داريد که بايد بازخواست شوند».

کسي که مسئوليت ها ووظايفي را که بر گردن دارد به درستي ادا نمايد، راه خير وسعادت را مي پيمايد وکسي که در اداي مسئوليت ها کوتاهي ورزد مورد کيفر الهي واقع خواهد شد. بر اين اساس زني که نماز نمي خواند، از همسر وي در روز قيامت در اين باره پرسش ومؤاخده مي شود وهمين طور مردي که در نماز سستي مي ورزد، همسر وي مورد مؤاخذه قرار خواهد گرفت.

ايشان در بخش ديگري از سخنانشان به اوضاع ومشکلات فعلي عراق اشاره، وخاطرنشان کردند: عراق ستمديده وملت مظلوم آن، دوره هاي سياه ودشواري را پشت سر نهادند وهنوز ادامه وبقاياي اين روزگار دشوار را مي گذرانند. اما به ياري خدا وبه برکت اميرمؤمنان، امام حسين، امام کاظم، حضرت جوادالائمه وعسکريين صلوا ت الله عليهم اجمعين ونيز به برکت آقا امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف همه اين مشکلات به زودي زود رفع خواهد شد. از آن جا که کشور عراق سرزمين امامان اطهار سلام الله عليهم مي باشد، خداي متعال به برکت اين انوار مقدسه، اين کشور را از اين محنت ها وستم ها رهايي خواهد بخشيد ورنج هاي ملت مظلوم عراق را التيام مي دهد.

آيت الله العظمي شيرازي توجه فعالان مذهبي عراق را به دو نکته شايان اهميت، يعني اصول اسلام واخلاق اسلامي، جلب نموده، فرمودند: در دهه هاي سياه گذشته هميشه ملت عراق وبه ويژه جوانان را از آموختن اصول اسلام واخلاق اسلامي دور نگاه مي داشتند. اما امروزه فرصتي دست داده تا همگان مسئوليت خود را در قبال اصول اسلام واخلاق اسلامي ايفا نمايند. وظيفه مهم در عراق امروز کوشش براي برپا داشتن دين است واين مهم از رهگذر گسترش فرهنگ اهل بيت عليهم السلام وآموختن تعاليم آن به همه گروه ها ودر همه سطوح، ممکن خواهد بود.

معظم له در تبيين بيشتر بيانات خود فرمودند: وقتي اعتقاد به خداي سبحان وعدل ونبوت وامامت وروز قيامت در دل جواني آشيان کند، او خودبه خود در پي آموختن احکام عبادات ومعاملات برخواهد آمد. بنابراين هريک از افراد ملت غيور عراق بايد خود را مسئول همگان بداند وخودشان در پي اصلاح خويشتن وجامعه برآيند.

بنابراين شايسته است هرکس به سهم وبه فراخور توان وامکانات ودرک خود در راه گسترش اصول اسلام واخلاق اسلامي گام بردارد؛ بدين ترتيب که عالمان، علم خود را در اين راه به کار گيرند وثروتمندان با خدمات مالي در اين راه تلاش کنند وهمين طور ديگر افراد... اگر هرکس مسئوليت خود را در اين خصوص ايفا نمايد علوم اهل بيت واخلاق اسلامي گسترش خواهد يافت واين گفته خداي متعال که فرموده: «أَقِيمُوا الدِّينَ؛(3) دين را برپا داريد» جامه تحقق خواهد پوشيد. البته روشن است که اين امر نيازمند عزمي استوار وهمگاني واراده اي نيرومند است.

مرجع عالي قدر اخلاق اسلامي را از مهم ترين محورهاي دعوت پيامبر صلّي الله عليه وآله توصيف کرده، فرمودند: رسول گرامي اسلام صلّي الله عليه وآله شخصي هستند که احکام وشرايعي چون نماز، روزه وحج را به ما آموختند وفرمودند: «خذوا عنّي مناسککم؛(4) مناسک وشرايع دين خود را از من بياموزيد». با اين حال از ايشان نقل نشده که فرموده باشند: من براي آموختن نماز، روزه، وضو، خمس و... به مردم برانگيخته شدم، اما ايشان فرموده اند: «إنّما بُعِثْتُ لِأُتمِّمَ مکارمَ الأخلاقِ؛(5) من فقط براي تکميل مکارم اخلاقي به پيامبري مبعوث شدم». اين حديث شريف دليل روشن وگويايي بر اهميت اخلاق ونقش فوق العاده آن در ساختن جامعه اي دين دار وسالم است.

ايشان در ادامه فضاي آزاد به وجود آمده در عراق را فرصتي دانستند که بايد غنيمت شمرده شود وتصريح کردند: رسول خدا صلّي الله عليه وآله پس از بعثت، 23 سال زندگي کردند که ده سال از اين مدت را در مدينه وسيزده سال را در مکه به سر بردند. در پي تلاش هاي شبانه روزي ايشان در مکه تنها حدود دويست نفر اسلام آوردند؛ زيرا در اين دوره حضرت تحت فشار وستم بودند. اما از آن جا که حضرت در مدينه از آزادي برخوردار بودند، بنا به گفته تاريخ فقط در سال آخر حيات حضرت ـ که «عام الوفود» يعني سال هيئت ها وگروه ها خوانده مي شود ـ روزانه صدها نفر به مدينه مي آمدند وبه دست ايشان به اسلام تشرف مي يافتند. امروزه نيز در عراق آزادي وجود دارد ولي تنها ستمگران وجريانات منحرف وگروهک هاي فاسد از آن برخوردارند وبهره برداري مي کنند. آيا شايسته تر آن نيست که مؤمنان از اين آزادي در راه تعميم فرهنگ اهل بيت عليهم السلام استفاده کنند واخلاق اسلامي را گسترش دهند؟

ايشان در پايان تأکيد کردند: شايسته است زنان ومردان مؤمن در عراق اين ملت ستمديده را نجات بخشند وبا انجام وظيفه خود که نشر انديشه وآموزه هاي اهل بيت عليهم السلام از طريق کتاب ها، مجلات، سخنراني ها، تدريس ورسانه هاي مختلف گروهي است، همگان را با نور اهل بيت عليهم السلام آشناتر سازند.

1. ارشاد القلوب، ج1، ص184 (باب51).

2. صافات(37)، آيه24.

3. شورا(42)، آيه13.

4. عوالي اللئالي، ج1، ص215 (الفصل التاسع في ذکر احاديث...، حديث73).

5. مستدرک الوسائل، ج11، ص187 (6_ باب استحباب التخلق...).