آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي روز پنج شنبه گذشته 10مرداد1387 در جمع شماري از زائران سعودي بارگاه حضرت ثامن الحجج عليه السلام درباره اهميت احسان و نيکي بياناتي ايراد داشتند.

معظم له با تأکيد بر اهيمت احسان در هنگام دارايي و نداري فرمودند: شايسته است که انسان در همه حال در اعمال خير شرکت کند و حتي اگر مالي نداشت تا در راه خدا انفاق کند، قرض نمايد. خداي متعال درباره اهميت انفاق فرموده است: «وَأَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِينَ فِيهِ؛(1) و از اموالي که خدا شما را جانشين و نماينده خود در آن قرار داده است انفاق کنيد». ونيز فرموده است: «وَما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ؛(2) هر چيزي که در راه خدا انفاق کنيد، خداي متعال عوض آن را مي دهد و او بهترين روزي دهندگان است».

مرجع عالي قدر افزودند: به دليل اهميت احسان و انفاق است که مشاهده مي کنيم پيشوايان دين اهتمام فراواني نسبت به اين مهم از خود نشان مي دادند و حتي در صورت نداري قرض مي کردند. براي نمونه در روايتي از امام صادق عليه السلام آمده است: شخص نيازمندي نزد پيامبر خدا صلي الله عليه وآله آمد و از ايشان کمک خواست. رسول خدا فرمودند: چه کسي حاضر است به من قرض دهد؟ مردي برخاست و عرضه داشت: من اي رسول خدا، و چهار وسق(3) [معادل صد و شصت من] به پيامبر داد. او که جز همين مال چيزي نداشت همه را به آن مرد نيازمند داد. چندي گذشت و همسر آن مرد که به پيامبر قرض داده بود به او گفت: وقت آن نرسيده است که قرض خود را مطالبه کني؟ آن مرد نزد رسول خدا آمد و مال خود را تقاضا کرد. حضرت فرمودند: به تو خواهم داد. آن مرد براي بار دوم و سوم نيز نزد پيامبر آمد و مال خود را مطالبه کرد.

يک شب که به خانه اش رفته بود يکي از فرزندانش به او گفت: چيزي آورده اي؟ من امروز هيچ چيز از گلويم پايين نرفته است! مرد نزد پيامبر آمد و گفت: طلب من [چه مي شود]؟! فرمودند: خواهم داد. عرضه داشت: تا کي مي فرماييد «خواهم داد»؟ حضرت به يارانشان فرمودند: چه کسي به من قرض مي دهد؟ يکي از انصار گفت: اي رسول خدا، من مي دهم و هشت وسق، تقديم نمود. مرد قرض دهنده گفت: من فقط چهار وسق به شما داده بودم [و حق من بيش از اين نيست] پيامبر به او فرمودند: بگير، و همه را به او داد.(4)

آيت الله العظمي شيرازي خاطر نشان کردند: اين روايت شريفه دست کم دو نکته را برايمان روشن مي کند:

نخست: اين که مورد ياد شده در اين روايت صدقه است ولي اختصاص به صدقه ندارد. روايات بسياري در دست است که نشان مي دهد رسول خدا و ائمه اطهار عليهم السلام براي مطلق امور خير قرض مي گرفتند. جا دارد که مؤمنان چنين اعمال نيکي را از رسول خدا بياموزند و ايشان را الگوي خود قرار دهند چنان که خداي متعال فرمودند: «لقد کان لکم في رسول الله أسوة حسنة؛(5) حقيقتا در پيامبر خدا برايتان اسوه نيکويي وجود دارد».

دوم: اين که بهتر است کسي که پولي را از ديگري قرض مي گيرد هنگام باز پرداخت ـ البته بدون شرط اوليه ـ چيزي بيش از مبلغ اوليه را پس دهد. همان طور که پيامبر در اين روايت چنين عمل کردند. اين کار مستحب است و باعث تشويق ديگران به دادن وام غير ربوي به مردم مي شود. امروزه با کمال تأسف معاملات ربوي در بيشتر کشورهاي اسلامي گسترش يافته است.

معظم له تأکيد کردند: جا دارد که همه زنان و مردان مؤمن سيره نوراني رسول الله صلي الله عليه وآله را بخوانند و تصميم بگيرند مثل ايشان رفتار کنند و به ويژه انفاق و اعمال نيک را از ايشان بياموزند.

اين را هم بدانيد که کار خير فقط در صدقه خلاصه نمي شود بلکه نيکي به پدر و مادر، پيوند با خويشاوندان، سير کردن گرسنگان، تهيه لباس براي نيازمندان، فراهم کردن مقدمات ازدواج جوانان بي همسر و جز آن، همه و همه از مصاديق کار خير است.

شايان ذکر است در اين ديدار حجت الاسلام و المسلمين سيد جعفر شيرازي نيز بياناتي ايراد داشت.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(1) سوره حديد(57)، آيه 7.

(2) سوره سبأ(34)، آيه 39.

(3) وسق معادل بر يک شتر يا شصت صاع پيامبر است که پنج و يک سوم رطل مي باشد. از اين رو وسق معادل 160 من است. (لسان العرب).

(4) مستدرک الوسائل، ج7، ص 218 (باب استحباب القرض للصدقة و...) ح1.

(5) سوره أحزاب(33)، آيه 21.