مرجع عالي قدر حضرت آيت الله العظمي حاج سيد صادق حسيني شيرازي دام ظله در روز يکشنبه دهم شعبان المعظم سال جاري (1430 هجري قمري) در بيت معظم له در شهر مقدس قم جمعي از طلاب حوزه علميه نجف اشرف را به حضور پذيرفت و ضمن خوشامدگويي به آنان، سخنان پربها و ارزشمندي خطاب به آن مهمانان عزيز بيان فرمود. ايشان در اين سخنان درباره راه هاي دستيابي به رضايت و خرسندي مولا و سرورمان حضرت حجت، امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف فرمودند:

ما در آستانه سالروز ميلاد مولا و سرورمان حضرت بقية الله عجل الله تعالي فرجه الشريف قرار داريم، لذا بر همه مؤمنان به خصوص اهل علم و طلاب علوم ديني ضروري و بايسته است که در جهت کسب رضايت و خرسندي امام زمان صلوات الله عليه با جديت بکوشيم. رضايت و خرسندي امام از رضايت خداي متعال ـ جل و علي ـ ريشه مي گيرد، و رضايت خداي سبحان نيز از رضايت امام مي باشد. يعني در اين ميانه همبستگي و تلازم آشکاري ميان رضايت امام زمان صلوات الله عليه و رضايت خدا وجود دارد. اگر از حيث منطقي اين همبستگي و تلازم را از باب عليّت و معلوليت بدانيم، در آن صورت رضايت و خرسندي امام زمان صلوات الله وسلامه عليه معلولِ رضايت خداي سبحان است. بنابراين، هرگاه امام معصوم از انساني خرسند و راضي شوند ـ در هرجا و در هر موضوعي که باشد ـ چنين انساني براي مسأله ي بسيار مهمي در زندگي دنيايي موفق شده و به سعادتي والا دست يافته است؛ و در اين نکته هم هيچ شبهه و ترديدي وجود ندارد. و همچنين رضايت و خرسندي امام زمان صلوات الله وسلامه عليه نيز در يک چيز منحصر مي شود، و آن بي ترديد بندگي و اطاعت از خداي سبحان است. پس هر انساني به اندازه علمي که به دست آورده و به قدر قدرت و فهمي که کسب کرده است. اگر مطيع و فرمانبردار خداي سبحان باشد، بي شک و بي ترديد به رضايت و خرسندي امام معصوم صلوات الله عليه دست مي يابد.

معظم له در توضيح مطالب پيشگفته فرمودند: بندگي و اطاعت از خدا درجات و مراتبي دارد: مرتبه عام و مرتبه خاص. مرتبه عام که درجه و مرتبه اي است بسيار مهم، بدان معناست که آدمي در اين بندگي سخت پايبند و ملتزم به اداي واجبات و انجام دادن کارهاي شايسته و رويگرداني و ترک کامل محرمات و گناهان است. در آغاز بايستي انسان بداند که چه چيزي بر او واجب است و چه چيزي حرام. يعني بايد بداند مصداق هاي واجبات، که بايستي آنها را انجام دهد، چه مي باشند، و از سوي ديگر، اين را نيز بداند که مصداق هاي حرام و ممنوع، که بايستي از آنها رويگرداني نمايد و ترکشان کند و هرگز انجامشان ندهد، کدامند. مثلاً در برخي امور، شخص ازدواج کرده ي متأهل واجباتش و محرماتش نسبت به شخص مجرد متفاوت مي باشد، و فقيرِ نادار نيز واجبات و محرماتش نسبت به شخص دارا و ثروتمند متفاوت است. محرمات و واجبات شخصي که عالم است با محرمات و واجبات جاهل تفاوت مي کند، چنان که مولا و سرورمان حضرت امام صادق عليه الصلاة والسلام فرموده اند: «يغفر الله للجاهل سبعون ذنباً قبل ان يغفر للعالم ذنب واحد؛(1) خداي متعال پيش از آنکه از شخص عالم گناهي بيامرزد، از جاهل هفتاد گناه را مي آمرزد». و نيز از آن حضرت در حديث صحيحي نقل شده است که: «لأحملن ذنوب سفهائکم علي علمائکم؛(2) گناه سفيهان و نادانان را برعهده علمايتان خواهم گذاشت». بنابراين، واجبات و محرمات در برخي امور نسبت به هر انساني تفاوت مي کند. لذا بايستي انسان بکوشد که هرگز واجبات را فروگذاري و ترک نکند، حتي براي يک بار در روز، يا يک بار در هفته و حتي يک بار در ماه و حتي يک مرتبه در سال. بنابراين، رضايت مولا و سرورمان حضرت امام زمان صلوات الله عليه بر اساس انجام واجبات و ترک محرمات به دست مي آيد.

و اما مرتبه خاص؛ در اين درجه و مرتبه، آدمي علاوه بر انجام واجبات و ترک تمام محرمات، در فضايل و مستحبات و ترک رذايل و مکروهات التزام و پايبندي مي کند و مي کوشد در زندگي خود همواره فضيلت ها را به خوبي انجام دهد و هرگونه رذيله اي را ترک نمايد.

معظم له در ادامه فرمودند: در تاريخ و به طور دقيق تر، از زمانِ بعد از غيبت صغري تا زمان کنوني و امروزه، ميليون ها عالم زندگي کرده اند و به واجبات ديني خود عمل نموده اند و از محرمات رويگردان و بيزار بوده اند و فضايل و امور شايسته و پسنديده را انجام داده اند و هر آنچه رذيلت، ناشايست و نکوهيده بود ترک کردند، و در جمع اين جماعت انبوه پير و جوان و کهنسال بوده است که همگي جان باختند و به سراي آخرت رفتند، اما چند نفرشان توانستند شيخ مفيد و شيخ کاشف الغطا و شيخ شريف العلما و وحيد بهبهاني و صاحب جواهر و شيخ انصاري رضوان الله تعالي عليهم اجمعين باشند؟ اين رادمردان و نوادر زمان و بزرگان فقهاي پيشين، همگي طلبه بوده اند و از انواع مشکلات در رنج بوده اند، چگونه توانستند به موفقيت برسند و چهره هاي سرشناس و عالماني نامدار و عظيم شوند؟

ايشان در پاسخ فرمودند: ملاک موفقيت اين نوادر زمان و فقيهان نامدار را خود ما نيز داريم و چه بسا ما متأخران در اين ملاک تواناتر و موفق تر هم باشيم، زيرا امکانات رفاهي و فناوري روز را در اختيار داريم و آنان اين امکانات را نداشتند. بگذاريد درباره راز موفقيت آنان برايتان داستاني را بيان کنم که از روش و سيرت آنان رضوان الله تعالي عليهم اجمعين مي باشد: مي گويند که جمعي از طلاب علوم ديني تلاش فراواني کردند که در هر حال به ديدار امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف موفق شوند و آن حضرت را زيارت کنند. بنابراين، از اين و آن در اين باره سؤال کردند و بسياري از اعمال عبادي و نيايشي را انجام دادند، اما موفق نشدند و نتوانستند امام زمان صلوات الله عليه را زيارت کنند. يک روز به آن جماعت خبر دادند که حضرت حجت، امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف به زودي در صحن مبارک حضرت امام حسين عليه السلام خواهد آمد و در فلان روز و فلان وقت در آنجا حضور خواهد يافت. آنان همگي به شهر مقدس کربلاي معلا آمدند و در همان روز حضور يافتند؛ روزي که هيچ مناسبت مذهبي خاصي هم نبود. داخل صحن شريف شدند و مردمِ کمي، در صحن حاضر بودند. در همان هنگام که آن جماعت در پي يافتن چهره اي خاص بودند، چشمشان به جواني افتاد که در گوشه صحن بود و در مقابل او بساطي پهن بود که در آن قفل هايي براي فروش گذاشته بود و هيچ يک از آن قفل ها کليد نداشت، يا کليدهايي که قفل نداشتند، چون اين امر در آن زمان در عراق طبيعي بود. مردي نزد آن جوان آمد و گفت: قفلي دارم بي کليد، و از تو مي خواهم که آن را از من بخري و قيمت مناسبي در ازاي آن به من بدهي، چون يتيماني در خانه دارم و با اين پول مي خواهم برايشان مقداري گندم و جو بخرم. آن جوان در بساط خود به جست و جوي کليدي پرداخت تا شايد به آن قفل بخورد و با ارزش تر شود. پس از اندکي جست وجو کليد مناسب را يافت و به آن مشتري گفت: قيمت قفلي که داري يک فلس است و قيمت اين کليد ـ که از آن من است ـ نيز يک فلس مي باشد، اما قيمتِ هر دوي آنها روي هم پنج فلس مي شود. لذا من کليد را به شما مي فروشم و چون پول نداري به صورت نسيه آن را از من بخر. قيمت پيشنهادي هم يک فلس است. پس از آن قفل و کليد را از تو به قيمت پنج فلس مي خرم. اما چون من کليد را به صورت نسيه به قيمت يک فلس فروختم، بنابراين چهار فلس به تو مي دهم و بدين ترتيب بدهي خودت را پرداخته اي. مرد پذيرفت و معامله صورت گرفت و چهار فلس به دست آورد نه يک فلس.

اين معامله آن جوان دستفروش، که در صحن مطهر امام حسين عليه السلام به فروختن قفل و کليد مشغول بود، مايه حيرت آن طلاب شد. مرد مشتري هنوز نزد جوان کاسب بود. برخاست و به طلاب رو کرد وگفت: مثل اين جوان شويد (و اشاره کرد به جوان دستفروش) تا امام زمان سلام الله عليه خود به ديدنتان بيايد. اين را گفت و رفت. طلاب که غرق در حيرت بودند با ديدن اين صحنه و شنيدن اين جمله به خود آمدند. يکي پرسيد: اين مرد کيست؟ ديگري گفت: شايد خود امام زمان عليه السلام باشد! در پي يافتن آن مرد مشتري به اين سوي و آن سوي دويدند، اما هيچ گونه اثري از او نديدند.

معظم له در ادامه افزودند: آن جوان که قفل و کليد مي فروخت، خود شيخ انصاري بود، و در آغاز تحصيل و حضورش در عتبات مقدسه، براي تأمين معاش هر روز چند ساعتي به آن حرفه مشغول مي شد.

و براي توضيح بيشتر فرمودند: آيا تاکنون کاسبي ديده ايد که مثل شيخ انصاري عمل کند؟ آنچه شيخ انصاري انجام داد، بر او واجب نبوده، بلکه چون به فضايل، که همان رعايت انصاف است، مشغول بود، لذا منصفانه با آن مرد رفتار کرد و نوعي فداکاري را انجام داد. با انصاف رفتار کردن و مانند آن، مردم دوستي و ... از شمار فضايل است، که ما اهل علم بيش از ديگران بايد پايبند و ملتزم آن باشيم.

آيت الله العظمي شيرازي دام ظله براي تأکيد بيشتر فرمودند: کاوش و جست وجو جهت دستيابي به راه هاي ديدار و ملاقات با امام زمان عليه السلام مهم است و توفيق ملاقات با آن حضرت نيز بسيار بزرگ و عظيم است، اما آنچه مهم تر و پرفضيلت تر و عظيم تر مي باشد آن است که درباره راه هاي دستيابي به رضايت و خرسندي امام زمان صلوات الله عليه و عجل الله تعالي فرجه الشريف جست وجو کنيم، و آن امرِ مهم با طاعت و بندگي خداي سبحان به دست مي آيد، که آن نيز بر اساس درجات و مراتب خاص و عام آن صورت مي گيرد؛ يعني اداي واجبات و ترک محرمات، و عمل به فضايل علاوه بر واجبات، و اجتناب و رويگرداني از رذايل و مکروهات علاوه بر ترک محرمات، و هرکسي که بر اين امر عزم جدي و تصميم قطعي بگيرد و در اين راستا با جديتِ تمام بکوشد و فداکاري کند و دست، زبان، چشم، گوش، پا، شعور، فکر و جسمش را در اختيار خود بگيرد، بي ترديد موفق مي شود.

بنابراين اينک که در آستانه سالروز ميلاد اين امام بزرگ صلوات الله عليه و عجل الله تعالي فرجه الشريف هستيم، بايد با جديت تمام بکوشيم که رضايت و خرسندي آن حضرت را به دست آوريم تا در تمام بسترها و جوانب موفق بشويم، ان شاء الله تعالي.

 

 

 

1) اصول کافي، ج1، ص47، باب لزوم الحجة علي العالم و...، حديث1.

2) وسائل الشيعه، ج16، ص145، باب7 وجوب هجر غافل المنکر و...، حديث21198.