در روز پنج شنبه هشتم ماه مبارک رمضان 1431ق. مصادف با 28/5/1389ش جمعي از اعضاي «هيئت امام سجاد عليه السلام ويژه آموزش قرآن کريمِ تهران» به همراه افراد خانواده ي خود در شهر مقدس قم با مرجع عالي قدر جهان تشيع حضرت آيت الله العظمي حاج سيد صادق حسيني شيرازي مدظله العالي ديدار کردند و مورد استقبال معظم له قرار گرفتند.

مرجع عالي قدر ضمن خوشامدگويي، سخنان خود را با اين آيه ي کريمه آغاز فرمودند که مي فرمايد: «يا أيها الذين آمنوا کتب عليکم الصيام کما کتب علي الذين من قبلکم لعلکم تتقون؛(1) اي کساني که ايمان آورده ايد، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه که بر کساني که پيش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد که پرهيزگاري کنيد».

آن گاه فرمودند: خداي ـ تبارک و تعالي ـ همان گونه که بر امت هاي پيشين روزه را مقرر فرمود، بر امت مسلمان نيز آن را واجب گرداند و هدف از روزه و ماه مبارک رمضان اين است که انسان تقوا پيشه کند.

مرجع عالي قدر افزودند: تقواپيشگي امري آسان و ميسّر است، اما به تصميم فرد بستگي دارد و اين که تا چه اندازه خود را بدان بيارايد و به آن پايبند باشد و تقوا هماني است که حضرات چهارده معصوم عليهم السلام با گفتار، رفتار و سيره ي خود آن را به ظهور رسانده اند.

معظم له در توضيح اين مطلب فرمودند: انسان در طول زندگي دنيايي خود مي کوشد تا خود را از گزند ميکروب ها و بيماري ها دور داشته، بدين ترتيب سالم بماند و از بيماري ها در امان باشد. پر واضح است که سالم بودن بدن، زندگي آسان و سعادتمند در پي دارد. انسان پرهيزگار نيز همين حالت را دارد، چراکه پرهيزگاري، نفس و جان آدمي را از نافرماني خدا و گناه ـ که انسان را در ورطه ي هلاکت گرفتار و او را در دو سرا دچار شقاوت مي کند ـ دور مي دارد.

مرجع عالي قدر فرمودند: علت بسياري از بيماري هاي خطرناک و کهنه، خشم و آشفتگي عصبي است، در حالي که تقوا انسان را از درغلتيدن به پرتگاه هولناک خشم و در نهايت افتادن در منجلاب گناه باز مي دارد.

معظم له افزودند: خداي متعال فوايد بسياري در روزه قرار داده است که پرهيزگاري و آراستگي به آن در رأس تمام فوايد آن است و در واقع ماه مبارک رمضان، بهار پرهيزگاري است.

آيت الله العظمي شيرازي دام ظله با اشاره به مراتب و مراحل پرهيزگاريِ نهفته در روزه فرمودند: تقوايي که روزه دار بايد بدان پايبند باشد مراتبي دارد که از آن جمله است:

1. پرهيز و خويشتنداري از مفطرات، بدين معنا که فرد روزه دار از ده مفطر که روزه را باطل مي کند و در رساله هاي عمليه بيان آن رفته است، خودداري کند و اين، مرحله ي صحت روزه خوانده مي شود و با پرهيز از مفطرات روزه ي فرد روزه دار صحيح است.

2. تقوا و پرهيز از محرمات، مانند: ستم به ديگران، خوردن مال مردم و مال يتيم به باطل و جز آن. اين مرحله، از مرحله ي نخست مهم تر است، چراکه با پايبندي به آن، روزه ي انسان در درگاه خداي منّان مقبول مي افتد، به ديگر بيان، انسان روزه دار همزمان بايد از مفطرات و محرمات دوري گزيند تا روزه اش پذيرفته شود، زيرا اگر روزه دار از مفطرات پرهيز کند، اما به يک گناه تن دهد، به ظاهر روزه است، ولي خداي متعال براي او مي نويسد: «او روزه ندارد، چون مرتکب حرام شده است».

مسأله ي مهم اين است که روزه افزون بر صحت انجام آن، بايد مقبول خدا باشد.

آيت الله العظمي شيرازي دام ظله با بيان اين که پرهيزگاري در انجام واجبات و ترک محرمات منحصر نيست فرمودند: تقوا مصاديق فراواني دارد که حُسن خلق يکي از اين مصاديق است و در تعامل نيکو با مردم حتي با دشمنان و افراد بداخلاق، تحمل آزار و بدرفتاري از سوي ديگران و پرهيز از مقابله به مثل و نيکي به مردم، به ويژه نيکي به پدر و مادر ظهور دارد.

در اين زمينه از عبدالرحمن بن سَمُرَه نقل شده است که گفت: «نزد رسول خدا صلي الله عليه وآله بوديم. حضرت فرمودند: ديروز شگفتي هايي ديدم.

گفتيم: جان و کسان و فرزندان مان به فدايت اي رسول خدا، آنچه را ديده اي براي ما بازگو.

فرمودند: مردي از امتم را ديدم که فرشته ي مرگ به سراغش آمد تا جانش را بگيرد که ناگاه نيکيِ او به پدر و مادرش سر رسيد و او را از اين کار بازداشت»(2).

امر به معروف و نهي از منکر البته بر اساس ضوابط شرعي که فقيهان آن را برشمرده اند، از ديگر مصاديق تقواست. از رسول خدا صلي الله عليه وآله روايت شده است که فرمودند: «در عالم رؤيا مردي از امتم را ديدم که آتشبانان [دوزخ] از هر سو او را در ميان گرفته بودند [تا به دوزخش دراندازند] که ناگاه امر به معروف و نهي از منکر او سر رسيده، وي را از آتشبانان رهانيده، در جمع فرشتگانش قرار دادند»(3).

مرجع عالي قدر تأکيد فرمودند: ماه مبارک رمضان فصل خودسازي و پرورش نفس است که تقوا در رأس اين امور قرار دارد. لذا بر مردان و زنان با ايمان است که در راه خودسازي همه جانبه بکوشند و ديگران را ـ خويشاوند باشند يا بيگانه ـ بدان تشويق و ترغيب کنند.

توجه داشته باشيم که رفتار نيکو و پرهيز از بدکاري و تشويق ديگران به پايبندي به اين منش ملاک تقواست.

از اين رو مردان و زنان با ايمان هماره، به ويژه در ماه مبارک رمضان تصميم بگيرند در حدّ توان در شمار پرهيزگاران باشند و بر پايبندي خود به تقوا بيفزايند تا به مراتب والا دست يابند و البته پرهيزگاري را بايد از اهل بيت عصمت و طهارت ـ که درود خدا بر آنان باد ـ بياموزند.

 

 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. سوره بقره، آيه383.

2. امالي شيخ صدوق، ص230، حديث1.

3. مستدرک الوسائل، ج12، ص181، حديث14.