در روز جمعه 28 ماه ربیع الثانی 1438ق (1395/11/8) جمعی از مسئولان و اعضای هیئت آل یاسین از شهر اصفهان، با مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی حاج سید صادق حسینی شیرازی مدظله العالی در شهر مقدس قم دیدار کردند و به رهنمودهای ارزشمند ایشان گوش فرا دادند.

مرجع عالیقدر خطاب به میهمانان خود فرمودند: قرآن کریم می فرماید: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ؛ هر که کار شایسته کند به سود خود اوست»(فصلت/46).

این حقیقت در امور مادی و دنیایی بر کسی پوشیده نیست و همگی این را می دانیم. بی تردید هر که در بازار به کسب و کار مشغول باشد، سودِ داد و ستدش در کیسه ی خودش خواهد رفت، نه در جیب دیگری و هر که غیر از این بگوید، سخن او مایه ی ریشخند خواهد بود.

همین طور کسی که در راه کسب دانش بکوشد، خودش عالم می شود نه همسایگانش و کسی که غذا بخورد خودش نیرو می گیرد، نه دیگری. مسائلی از این دست روشن و امری مسلّم و بدیهی است.

معظم له توضیح داده، فرمودند: قرآن کریم در آیه ای که در آغاز سخن تلاوت شد درباره ی عمل صالح و امور معنوی و بازگشت آن به فرد عامل، تصریح دارد و این حقیقتی است انکار ناپذیر. به عنوان مثال اگر کسی به شما بد کند و رفتاری ناشایست داشته باشد و در مقابل، شما با او خوش رفتاری کنید، بسیاری از مردم بر این باورند که شما به او نیکی کرده اید، اما قرآن کریم واکنش خوب و شایسته ی شما را نیکیِ به خودتان می داند. مسلّم این است که زبان خوش، نگرش خوب و رفتار نیکو برای صاحب آن است.

ایشان افزودند: اگر از کسی پولی طلب داشته باشید و آن را به او ببخشید، بنا به فرموده ی قرآن کریم، در حقیقت به خودْ احسان و بر خویش بخشش کرده اید. این که بازگشت عمل صالح به خود انسان است، حقیقتی قرآنی است که قرآن کریم به طور قاطع از آن سخن می گوید. اگر انسان به این آموزه ی الهی معتقد و باورمند باشد و هماره بدان عمل کند و حتی ده سال هم برای نهادینه کردن آن در دل و جان خود وقت بگذارد، بایسته و ارزشمند است.

معظم له مثالی برای این حقیقت قرآنی بیان داشته و فرمودند: امیرمؤمنان علی بن ابی طالب علیهما السلام برترین الگو و والاترین نمونه هستند. از آن حضرت نقل شده است که فرموده اند: «به کسی خوبی نکرده ام و هیچ کس به من بدی نکرده است.

گفتند: چگونه چنین چیزی ممکن است؟ شما همه ی عمر خود را به نیکی کردن به دیگران سپری کردید، ولی بسیاری به شما بدی کردند!

حضرت پاسخ دادند: آیا این سخن خدا را نخوانده اید که می فرماید: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا؛ هر که کار شایسته کند به سود خود اوست و هر که بدی کند به زیان خود اوست».

روشن باشد که مردم آن روزگار رودرروی امیرمؤمنان علیه السلام ایستادند و حضرتش را به دروغ گویی و کفر، متهم کردند و از ایشان خواستند که توبه و استغفار کند. چنان که در نهج البلاغه آمده است حضرت علی علیه السلام در پاسخ فرمودند: «دشنام دادن، مایه ی تزکیه و پیراستن من خواهد شد».

مرجع عالیقدر افزودند: آری، این حقیقت به اعتقاد و باورمندی نیاز دارد و در این صورت، قلب مؤمنِ معتقد به این آموزه، هرگز دستخوش فشارها و ناملایمات نخواهد شد. البته ممکن است انسان عقلاً به این حقیقت اعتقاد پیدا کند، اما از نظر قلبی نه، بدین منظور و برای رسیدن به اعتقاد قلبی باید تمرین کرد. برای باورمندی به این حقیقت باید بسیار خود را بدان نزدیک کنیم و آن را به قلب خود تلقین کنیم که اگر در این زمینه اعتقاد پیدا کنیم هرگز از تلاش و کار خسته نخواهیم شد.

ایشان در زمینه ی بازگشت اعمال شایسته به صاحبش مثالی آورده، فرمودند: حدود سی سال قبل یکی از سالخوردگانی که از دنیا رفته است و در زمان حیات خود به مدت چهل سال در کشورهای گوناگون خدمات و فعالیت های فراوانی داشت، با قاطعیت به من گفت: تصمیم گرفته ام از فعالیت دست بردارم، چراکه از کسی که در تمام این مدت همکارم بود، درباره ی من پرس و جو کرده بودند و او پاسخ داده بود که مرا نمی شناسد.

آن گاه با ناراحتی و خشم گفت: چرا بر من به ناحق سخن گفته و حقیقت مطلب را مبنی بر این که من انسانی درست و خوب هستم بیان نداشته است، در حالی که مرا خوب می شناسد و شناختی که از من دارد، از فرزندانش ندارد!

به او گفتم: می گویی که چهل سال فعالیت داشته ای. آیا برای خدا کار کرده ای یا برای آن شخص؟ اگر برای خدا کار کرده باشی، خدای متعال تو را از یاد نبرده و نادیده نخواهد گرفت. آن شخص سکوت کرد و دم بر نیاورد.

معظم له در تبیین موضوع مورد بحث فرمودند: انسان باید به این حقیقت اعتقاد پیدا کند و این امر، ممکن و شدنی است. جناب ابوذر رضوان الله تعالی علیه این حقیقت را پذیرفت و به آن ایمان آورد و به دلیل پایبندی اش به امیرمؤمنان علیه السلام از گرسنگی جان سپرد و در زمان حیاتش از اوضاع نابسامان خود شکایت نکرد، بی حوصلگی به خرج نداد و دلتنگی و نارضایتی نکرد.

انسان در صورت گرسنه بودن زود نمی میرد، بلکه با آزار و رنج فراوان از دنیا می رود، اما جناب ابوذر به سفارش رسول مکرم اسلام صلی الله علیه وآله از امیرمؤمنان علیه السلام پیروی کرد و در این راه سختی های فراوانی را بر خود هموار و تحمل کرد، اما سخت تر از تمام این ها گرسنه مُردن بود.

کسی که از شدت گرسنگی در آستانه ی مرگ قرار گیرد و در نهایت از دنیا برود، ولی زبان به شکایت و گلایه نگشاید، به حقیقتِ قرآنیِ «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ» اعتقاد کامل دارد. وانگهی چنین شخصی، شکایت و گلایه هرگز به ذهنش خطور نخواهد کرد، چنان که جناب ابوذر، این اعتقاد را بسیار زیبا و باورمندانه به نمایش گذاشت.

در مقابل، کسانی از دوستان جناب ابوذر و از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه وآله وجود داشتند که به گونه ای دیگر عمل می کردند. علامه امینی قدس سره در کتاب گرانسنگ "الغدیر" خود آورده است: «زمانی که آن افراد (دوستان ابوذر و صحابه) مُردند، انبوه طلا در حجم های بزرگ از خود بر جای گذاشتند و از آن جا که وزن کردن آن طلاها امکان پذیر نبود، وارثان با تبر آن را خرد کرده، میان خود تقسیم کردند».

مرجع عالیقدر تأکید کردند: طبیعی است که برخی از مردم، کینه توزانه یا از سر حسادت، بر ضد انسان هایی که خدمت می کنند، در تمام زمینه ها همچون: اقتصادی، سیاسی و حتی خانوادگی، کارشکنی و دشمنی کرده و برایشان مشکل آفرینی می کنند. حال اگر چنین فردی به آموزه و حقیقتِ قرآنی یادشده اعتقاد داشته باشد، قطعاً نمی شکند و از پای در نمی آید. اگر به دلیل مشکلات، فشارها و مواردی جز آن، اشکی از چشمی سرازیر شود، این امر نشان می دهد که فرد یادشده از نقص و اشکالی در رنج است که باید در صدد اصلاح آن برآید.

تأکید می کنم که انسان نباید بی توجه و لا ابالی باشد، بلکه باید عقل خود را به کار گیرد و از آن بهره مند شود.

حضرت آیت الله العظمی شیرازی مدظله العالی سخنان خود را این گونه به پایان بردند و فرمودند: چهارده معصوم علیهم السلام که پیشوایان و امامان ما بودند به این حقیقت قرآنی عمل می کردند و اصحاب آنان نیز این گونه بودند. هر که در مسیر آنان قرار داشت، مانند: جناب ابوذر، جناب سلمان و جز آنان از معتقدان و عاملان به این آموزه ی قرآنی بودند. بی تردید، انجام کارها با وجود مشکلات و کارشکنی ها، ارزشمند است.

خدای متعال همگی تان را به عمل به حقیقت قرآنی «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ» موفق بدارد.