جمعي از بانوان استان يزد وشماري از نوجوانان استان تهران با حضرت آية الله العظمي سيد صادق شيرازي در بيت ايشان در شهر مقدس قم ديدار وبه بيانات ايشان وحجة الاسلام والمسلمين سيد جعفر شيرازي گوش فرا دادند.

مرجع عالي قدر طي اين ديدار ضمن اشاره به حديث شريف: «لَيْسَ حُسْنُ الجَوارِ کَفَّ الأَذي? وَلکنَّ حُسنُ الجوارِ صبرُکَ علي الأذي?؛(1) حُسن همجواري واداي حق همسايگي به اين نيست که انسان همسايه اش را نيازارد، بلکه عبارت است از اين که بر آزار همسايه اش صبر کند» اظهار داشت: «اين مطلب فقط درخصوص همسايگان صادق نيست بلکه درخصوص والدين، فرزندان، همکار، شريک و... نيز صادق مي باشد وبه عنوان مثال فرزند شايسته وخوب کسي نيست که فقط والدين خود را آزار ندهد بلکه کسي که بر جفاي والدين وآزار آنان بردباري پيشه کند، فرزند شايسته بشمار مي آيد».

ايشان تأکيد کرد: «در منطق پيامبر صلّي الله عليه وآله به کسي انسان خوب وشايسته گفته مي شود که نه فقط از آزاردادن ديگران خودداري کند، بلکه در برابر آزار وبدرفتاري ديگران نيز صبور وبردبار باشد».

ايشان در ادامه افزودند: «چه بسا همين حُسن خلق ورفتار صبورانه وکريمانه باعث تحول افراد بدرفتار شود وآنان را به سمت خوشرفتاري وتعامل مثبت با ديگران سوق دهند. زيرا هدايت ديگران فقط به نصيحت زباني منحصر نمي شود وصبر وبردباري وگذشت نيز چه بسا بهتر بتواند باعث هدايت وتحول ديگران شود».

حجة الاسلام والمسلمين سيد جعفر شيرازي طي اين ديدار ضمن اشاره به آيه شريفه: «وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ؛(2) من از خدا توفيق مي طلبم وبر او توکل دارم وبه درگاه او روي مي آورم» اظهار داشت: «هريک از امور اين جهان داراي اسباب وعلل ويژه اي است که اين اسباب وعلل بر دو گونه تقسيم مي شود: دسته اول علل واسبابي است که تحت اراده واختيار انسان است ودسته دوم اسباب وعللي مي باشد که از تحت اراده انسان خارج است. براي مثال وقتي کسي قصد مسافرت از شهري به شهر ديگر را دارد بايد شرايط واسباب لازم را فراهم کند. مثلاً اتومبيل سالم داشته باشد، با هوشياري کامل رانندگي کند، تمام مقررات راهنمايي ورانندگي ونيز کليه اصول ايمني را مراعات نمايد و... اين امور همگي تحت اراده خود انسان است ولي ممکن است شخص با اين که همه اين اسباب را فراهم کرده موفق نشود مسافرت سالم وبي خطري داشته باشد وتصادف کند؛ زيرا من باب مثال خواب آلودگي راننده خودرويي که از سمت مقابل مي آيد از اراده واختيار ما خارج است وچه بسا منجر به تصادف شود. در چنين مواردي شخص موظف است کليه وظايف لازم را انجام دهد واسباب وعللي که تحت اراده واختيار اوست فراهم سازد وبقيه امور را به خداي متعال واگذارد وبه اصطلاح بر او توکل نمايد.

وي افزود: «خدا از انسان خواسته اسبابي که تحت اراده واختيار اوست انجام دهد. لذا توکل هرگز به معناي خودداري از تلاش وکوشش از طرق واسباب طبيعي نيست. از همين روست که در روايت آمده است: «الدّاعي بِلا عملٍ کالرّامي بِلا وَتَرٍ؛(3) دعاکننده بي تلاش همانند تيراندازي است که با کمان بدون زه تيراندازي مي کند».

وي تأکيد کرد: «توکل فقط مربوط به مواردي است که از تحت اراده انساني خارج است ودر بقيه موارد انسان بايد ضمن توکل، از تلاش وکوشش لازم فروگذاري نکند. اگر کسي اسباب ولوازم تحت قدرت خود را فراهم کند، واسباب خارج از اراده اش را به خداي سبحان واگذار نمايد وبر او توکل کند، خداي متعال آن اسباب را برايش فراهم مي کند. بنابراين شرط توکل انجام دادن تمام وظايف وتکاليف است.

وي در ادامه افزود: «برخي از امور مانند تقوا وبندگي حقيقي باعث مي شود انسان مشمول توفيقات الهي شود. خداي متعال مي فرمايد: «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا* وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَکَّلْ عَلَي اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛(4) هرکس از خدا بترسد وتقواي الهي پيشه کند خدا راه نجاتي پيش پاي او مي نهد واو را از جايي که گمان ندارد روزي مي رساند. هرکس برخدا توکل کند خدا او را کفايت خواهد نمود.

او در پايان گفت: «خداي متعال مشکلات وتنگناهاي افراد نيکوکار را حتي در همين جهان نيز برطرف مي کند وبه آنان توفيفات فراوان عطا مي نمايد».

گفتني است در پايان اين ديدار، برخي از حاضران سؤالاتي مطرح نمودند وحجة الاسلام والمسلمين سيد جعفر شيرازي به پرسش هاي حاضران پاسخ گفت.

 

1. کافي، ج2، ص667 (باب حق الجوار...، حديث9).

2. هود(11)، آيه88.

3. من لا يحضره الفقيه، ج4، ص416 (ومن الفاظ رسول الله الموجزة...).

4. طلاق(65)، آيات: 2و3.