شب هاي ماه مبارک رمضان ـ ماه رحمت وامان وماه نزول قرآن ـ فرصت مناسبي براي مذاکرات علمي وخوشه چيني از محضر عالمان بزرگوار است. شماري از فضلا همچون سال هاي گذشته در شب هاي اين ماه نزد آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله مي روند واز مطالب علمي ونکات قرآني وفقهي واصولي ايشان بهره مي برند.

در جلسه امشب شماري از علما و فضلاي حوزه مبارکه علميه و شماري از جوانان اهل عراق و کويت و شهر مقدس قم به ديدار آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله آمدند. از ميان ديدارکنندگان مي توان به آيت الله سيد حسين شاهرودي دامت برکاته اشاره نمود.

يکي از فروع فقهي که در اين نشست مورد بحث و مناقشه علمي قرار گرفت مسائل غسل بود. معظم له طي گفتگو در اين باب فرمودند: در روايات شريفه آمده است: «عن عليِّ بن جعفرٍ عن أَخيه موسي بن جعفرٍ سلام الله عليهما قال: سأَلتُه عن الرّجُلِ يُجنِبُ هَل يُجزيه من غُسلِ الجنابةِ أَن يقومَ في المطرِ حتَّي يغسلَ رأسه وجسده وهو يقدر علي ما سوي ذلک؟ قال: إن کان يغسلُهُ اغتسالَهُ بالماءِ أجزأهُ ذلک؛(1) علي بن جعفر نقل مي کند که از برادر بزرگوارش حضرت موسي بن جعفر عليهما السلام درباره مردي پرسيد که جنب شده، آيا براي اداي غسل جنابت کافي است که زير باران بايستد تا باران سر و پيکرش را بشويد؟ البته او اين توان را دارد که به شکل ديگري هم غسل به جا آورد. حضرت فرمودند: اگر آن طور که او با آب بدنش را مي شست باران نيز همان طور بشويد مجزي و کافي است». از همين رو شيخ طوسي و برخي از علماي سلف صالح رضوان الله تعالي عليهم معتقد بودند غير از غسل ارتماسي و ترتيبي نوع سومي از غسل نيز وجود دارد که غسل با آب باران باشد.

ايشان افزودند: اين که امام صلوات الله عليه کيفيت غسل ترتيبي را بيان فرموده که ابتدا شستن سر و صورت است، و پس از آن سمت راست بدن و آن گاه سمت چپ، از آن روست که صورت طبيعي شست و شو به همين نحو است که انسان ابتدا سر و آنگاه پيکرش را مي شويد.

يکي از فضلا پرسيد: شيخ و شيخه «پيرمرد و پيرزن» که روزه از آنها ساقط است چه کساني هستند؟

معظم له پاسخ دادند: کساني هستند که روزه گرفتن برايشان دشوار است.

از ايشان سؤال شد: زني به سبب بارداري نتوانست ماه مبارک رمضان روزه بگيرد تا اين که ماه رمضان بعدي فرا رسيد و چون بچه اش را شير مي داد نتوانست در اين مدت قضاي روزه هاي فوت شده را به جا آورد، وظيفه شرعي چنين زني چيست؟

معظم له فرمودند: پرداخت دو فديه بر او واجب است. يکي فديه روزه و ديگري فديه قضا. البته برخي از فقها مي گويند قضاي روزه هايش از گردن او ساقط نمي شود.

ايشان در پاسخ به اين پرسش که فديه از چه چيزهايي است فرمودند: از گندم، جو و آرد. نان هم هر چند مورد اشکال برخي هاست ولي بنده آن را مي پذيرم.

يکي از فضلا پرسيد: شخصي قطعه اي پارچه خريداري کرد ولي موفق نشد آن را بدوزد تا اين که سرِ سال خمسيِ او فرا رسيد، چه وظيفه اي دارد؟

آيت الله العظمي شيرازي پاسخ دادند: خمس از روزي که آن پارچه خريداري شده به آن تعلق مي گيرد و در اين جا دو نکته هست:

نخست آن که مي تواند پراخت خمس پارچه را تا فرا رسيدن سر سال خمسي تأخير بيندازد.

دوم آن که اگر فعليت مئونه تحقق يافت خمس از گردن او ساقط است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1) الاستبصار، ج1، ص825 (باب 74 وجوب الترتيب في غسل الجنابة، حديث7).