در روز یکشنبه ۶ شوال المکرم ۱۴۴۳ق (۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.
مشروح مطالب مطرح شده در این نشست به شرح زیر است:
در ابتدای جلسه سؤالی مطرح شد مبنی بر اینکه اگر شخصی زکات فطریه را کنار گذاشته باشد و بعد متوجه شود که از خویشانش در شهر دیگری فقیر است، آیا می تواند یک پول دیگری را به نیت زکات فطریه به حساب آن فقیر بپردازد؟
حضرت آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله در جواب این سؤال فرمودند: دلیل می گوید که اگر زکات فطره عزل و جدا شد، تصرف در آن پول جایز نیست. اما در این مسأله که تبدیل آن جایز است یا خیر، بعضی از فقها اشکال کرده اند و جایز نمی دانند، اما ظاهراً وجه این قول تام نیست و تبدیل، عرفاً تصرف نیست، و اگر هم شک شود، مجرای اقل و اکثر است و قدر متیقن از تصرف این نوع را شامل نمی شود.
در ادامه این جلسه یکی از فضلا پرسید که اگر زوجه مریض باشد و هزینه درمان آن بسیار بالا باشد، بر زوج واجب است که این هزینه را بپردازد؟
معظم له فرمودند: بنابر مشهور فقها بر زوج واجب است که مسکن و ملبس و مأکل زوجه را در حد شأن زوجه تأمین کند، اما هزینه های بالای علاج، بر زوج واجب نیست و اگر زوج از پرداخت هزینه های سنگین علاج امتناع کرد، یا نداشت، بر امام المسلمین است که این نوع مخارج را بپردازد.
سپس سؤال شد که اگر شخصی وقت نماز نمی تواند نماز بخواند، آیا می تواند قبل از وقت، نماز بخواند؟
مرجع عالیقدر فرمودند: خیر، جایز نیست قبل از دخول وقت نماز بخواند و اگر معذور باشد، باید قضای آن را بخواند. مگر در صورتی که بتواند نماز را در وقت به صورت ایمائاً یا خوابیده بخواند که در این صورت اگر واقعاً معذور باشد، نماز او صحیح است و نیاز به قضا هم ندارد؛ چون قضا در جایی است که مطلقاً نتواند نماز را ادا کند.
در ادامه مسأله قبل سؤالی مطرح شد مبنی بر اینکه در تزاحم بین وقت و طهور کدامیک مقدم است؟
معظم له فرمودند: مسأله خلافی است. جماعتی فرموده اند که از ادله وقت برداشت می شود که وقت أهم است که به نظر می رسد این قول اقوی باشد، جماعتی هم گفته اند علم اجمالی است، لذا باید احتیاط کرد و طرفین را اتیان کرد.
یکی از فضلا در مورد قرآن کریم سؤالی پرسید که روایاتی وجود دارد که افرادی در مقابل امام معصوم علیه السلام قرآن تلاوت می کردند و حضرت به آن شخص خطاب می کردند که این طور نیست و حضرت آیه را به گونه دیگر تلاوت می فرمودند.
معظم له فرمودند: این مسأله را مرحوم اخوی در کتاب الفقه و مرحوم علامه مجلسی در کتاب مرآة العقول مطرح کرده اند و همچنین در بعضی از کتب تفاسیر وارد شده است. عمده روایات این مسأله فاقد سند معتبر است و ما نمی دانیم اصلا از طرف امام معصوم صادر شده است یا خیر. لذا حجت نیستند، و اما روایاتی که در این باب معتبر هستند متوجه این امر هستند که وقتی جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه وآله نازل می شد، علاوه بر قرآن، تفسیر و تأویل آیات را هم بیان می نمود و تنها کسی که این تفسیر و تأویل را از پیامبر صلی الله علیه وآله شنیدند حضرت امیرمؤمنان علیه السلام بودند و حضرت امیر صلوات الله علیه قرآنی را جمع کردند که شامل تأویل و تفسیر بود و به اصحاب نشان دادند. و ادله معتبری وجود دارد که تحریف به نقصان و زیاده نشده است.
در ادامه شخصی سؤال پرسید که آیا اخماس و زکواتی که از مال جدا شده را می توان به عنوان هدیه پرداخت نمود؟
مرجع عالیقدر فرمودند: در زکات، دلیل خاص وجود دارد که می توان به عنوان هدیه به مستحق بدهد و اما بنا بر اینکه خمس احکام زکات را دارد الا ما خرج بالدلیل، خمس را هم می توان به عنوان هدیه به مستحق پرداخت کرد؛ البته پرداخت خمس به مستحق متوقف بر اذن حاکم شرع است.
یکی از فضلا سؤالی مطرح کرد که آیا زکات فطره احکام زکات مال را دارد؟
معظم له در پاسخ به این سؤال فرمودند: مشهور این است که زکات فطره احکام زکات مال را دارد و در همان هشت موردی که زکات مال مصرف می شود، جایز است که زکات فطره هم مصرف شود، اما نادری از فقها مخالف هستند.
در انتهای جلسه سؤالی طرح شد که آیا تیمم مبیح نماز است یا رافع حدث؟
حضرت آیت الله العظمی شیرازی دام ظله فرمودند: محل خلاف است. جماعتی از فقها قائلند که تیمم رافع حدث است که به نظر می رسد اقوی همین باشد، لذا با تیمم کارهای دیگری که طهارت شرط آن است را می توان انجام داد همانند: قرائت سور عزائم یا مس قرآن، زیرا دلیل ادله تیمم همانند: «انّ رَبَّ اَلْمَاءِ هُوَ رَبُّ اَلصَّعِيدِ فَقَدْ فَعَلَ أَحَدَ اَلطَّهُورَيْنِ» و «انّ التیمم احد الطهورین» و «یکفیک الصعید عشر سنین»، این است که تیمم بدل از وضو است.
