در روز چهارشنبه ۹ شوال المکرم ۱۴۴۳ق (۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.
مشروح مطالب مطرح شده در این جلسه به شرح زیر است:
سؤال: معنای روایت «من زار الحسین کان کمن زار الله في عرشه» و منظور از زیارت خدا در عرش چیست؟
جواب: این روایت همانند روایتی است که می فرماید خدای متعال در شب های جمعه امام حسین علیه السلام را زیارت می کند.این نوع روایات به معنای فضیلت و اجر و برکات عظیم برای زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام است. خدای متعال جسم نیست و محال است که جسم باشد، و نیاز به مکان و عرش ندارد و در هر مکانی حضور دارد، اما اگر بر فرض محال، زیارت حِسّی خدای متعال ممکن بود، آن فضائل و برکاتی که برای این زیارت وجود داشت، برای زیارت امام حسین علیه السلام نیز ثابت بود.
سؤال: آیا زیارت امام حسین علیه السلام برای شخصی که قدرت داشته باشد، واجب است؟
جواب: هرچند که روایت معتبر وجود دارد که زیارت امام حسین علیه السلام واجب است، اما مشهور فقها گفته اند که واجب در اینجا به معنای ثابت است و زیارت امام حسین علیه السلام مستحب مؤکَّد و دارای فضیلت و برکات دنیوی و اخروی است.
سؤال: انتقال زکات فطریه به شهر دیگر جایز است؟
جواب: در صورتی که در شهر خودش مستحق وجود داشته باشد، روایت از این کار نهی کرده است، اما مشهور فقها از این نهی استفاده کراهت کرده اند. بله، اگر در انتقال به شهر دیگری زکات تلف شد، ضامن است هرچند از روی تقصیر نباشد. اما اگر در شهر خودش مستحقی وجود نداشته باشد و در حین انتقال، زکات تلف بشود، ضامن نیست.
سؤال: در آیه «وما خلقتُ الجن والانس الّا لِیعبدون» کلمه «لِیعبدون» تفسیر به «لِیعرفون» شده است و از طرفی شناخت خدا برای ما ممکن نیست. پس چطور امر به غیرممکن شده است؟
جواب: در تفاسیر روایی مانند تفسیر برهان و نورالثقلین تفسیر به «لِیعرفون» نشده است. هرچند که شناخت و معرفت خدا واجب و مقدمه برای عبادت است و معرفت کامل به خدای متعال امکان پذیر نیست، اما در حدّ ممکن واجب است. و اگر بندگان عبادت و معرفت به خدای تعالی داشته باشند، هیچ نفعی برای خدا نیست، و اگر عبادت و معرفت به خدای متعال نداشته باشند نیز هیچ ضرری برای خدا نیست، بلکه معرفت و عبادت خدا، فایده اش برای بندگان است.
سؤال: در برخی از زیارات امام حسین علیه السلام تعبیر «رحمَك الله یا ابا عبدالله» دارد. آیا حضرت به اینگونه دعا کردن احتیاج دارد؟
جواب: رحمت از جانب خدای متعال، توجه و عنایت به ائمه علیهم السلام است. امام حسین علیه السلام احتیاج ندارند که مردم به ایشان بگویند «رحمك الله»، اما اگر گفتند، فایده دارد.
سؤال: تَغنِّی به قرآن جایز است؟
جواب: هرچیزی که اهل خبره و تخصص به آن غِنا گویند، جایز نیست؛ اگرچه تغنّی به قرآن باشد. اما الحان زیبا اشکال ندارد. غِنا از موضوعات مستبطه است و از موضوعات صِرفه نیست.
سؤال: لطفاً برای استفاده بهتر از عُمرمان نصیحتی بفرمایید؟
جواب: حضرت رضا علیه السلام فرمودند: «یَتَعلَّم عُلومَنا ویُعلّمُها الناس». بر تمامی افراد مخصوصاً جوانان لازم است که معارف اهل بیت علیهم السلام را یاد گرفته و آن را به مردم دنیا برسانند.
سؤال: اگر شخصی به فرزندش بگوید این مال را به تو می دهم به شرط اینکه بعد از مرگم سهم خود را از ارث به دیگران بدهی، آیا این کار جایز است؟
جواب: این کار یک نوع هبه معوّضه است، یعنی می گوید به تو این مال را می بخشم مشروط به اینکه بعد از وفاتم سهم ارث را به فلان شخص یا مؤسسه بدهی. این کار اشکال ندارد و جهل به سهم هم مضر به صحت این هبه نیست. اما اگر بگوید به شرطی این مال را به تو می بخشم که ارث نبری، در این صورت این شرط صحیح نیست.
سؤال: اگر پول فطریه یا کفاره فدیه را به فقیر بدهد تا نان بخرد، و بعد از مدتی نان گران بشود و فقیر هنوز با آن پول نان تهیه نکرده باشد، مجزی است، یا باید اضافه پول نان را به فقیر بدهد؟
جواب: اگر پول زکات فطریه را به فقیر داد و فقیر نان نخرید و نان گران شد، مجزی است، زیرا در فطریه شرط نیست که فقیر باید با این پول فقط نان تهیه کند، بلکه می تواند برای احتیاجات دیگرش صرف کند. اما اگر پول کفاره و فدیه را به فقیر بدهد تا نان بخرد و بعد از مدتی نان گران بشود و فقیر هنوز با آن پول نان تهیه نکرده باشد، مجزی نیست و در صورت علم باید اضافه پول نان را به فقیر بدهد.
