ده ها تن از اعضا ومسئولان هيئت هاي مذهبي در آستانه ماه محرم، ماه حماسه وايثار، براي بهره گيري از بيانات آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله با ايشان ديدار نمودند.

لزوم احياي شعائر حسيني وپيگيري آن حتي در حالت خوف، از جان گذشتگي هاي زائران شيداي امام حسين عليه السلام، ستم هاي حاکمان جور به زائران، واستفاده از مجالس عزاداري براي هدايت افراد از جمله مهم ترين محورهاي بيانات مرجع عالي قدر در اين ديدار بود که شامگاه سه شنبه 18دي ماه86 در دفتر معظم له واقع در شهر مقدس قم صورت گرفت.

ايشان در ابتداي اين ديدار روايت عبدالله بن بکير ـ يکي از اصحاب مورد وثوق امام صادق عليه السلام ـ را يادآور شدند که در آن آمده است: به امام صادق عليه السلام عرضه داشتم من ساکن ارّجان [شهري باستاني در خوزستان قديم] هستم ودلم براي زيارت آرامگاه پدرت پر مي کشد. وقتي براي زيارت [از شهر خود] بيرون مي روم تا موقعي که باز مي گردم دلم از ترس سلطان وخبرچينان وسلاح به دستان هراسان وترسناک است. حضرت فرمودند: اي پسر بکير، آيا دوست نداري خدا تو را به خاطر ما ترسان ببيند؟ آيا نمي داني هرکه به سبب هراس ما هراسناک شود خدا او را در سايه عرش خود جاي مي دهد وحسين عليه السلام در زير عرش همسخن او خواهد بود وخدا او را از بيم هاي قيامت ايمن خواهد داشت؟ در آن روز مردم هراسناک مي شوند ولي او دچار بيم نمي شود واگر هراسي به دل راه دهد فرشتگان او را دلداري مي دهند ودلش را به نويد آرامش مي بخشند.(1)

در ادامه مرجع عالي قدر از اين روايت امور چندي برداشت، وخاطرنشان کردند: زيارت امام حسين در گذر تاريخ هميشه با ترس واز جان گذشتگي وتحمل دشواري ها همراه بوده است، حتي بر زبان آوردن نام امام حسين عليه السلام موجب آزردگي ستمگران مي شد. زمامداران خودسر هرگاه نام امام حسين برده مي شد يا براي ايشان عزاداري مي کردند يا کسي به زيارت آن حضرت مي رفت، يا از مصائبي که بر سر ايشان وخاندان ويارانشان رفته است ياد مي شد بر مؤمنان سخت مي گرفتند وبرايشان مشکل ها مي آفريدند. از همين روست که در اين روايت امام به ابن بکير مي فرمايد: آيا دوست نداري خدا تو را در راه ما وبه خاطر ما ترسان ببيند؟

نکته ديگر عظمت اقامه شعائر حسيني وبرخورداري از يک ويژگي استثنايي است که در ديگر عبادات ـ حتي واجبات ـ وجود ندارد وآن عبارت است از اين که حکم جواز واستحباب آن حتي در حالت ترس ساقط نمي شود.

معظم له افزودند: اگر جهاد را که غالباً وبه طور طبيعي با ترس توأم است استثنا کنيم، هيچ عبادتِ واجب يا مستحبي را در اسلام نمي توان يافت که حکم وجوب يا استحباب آن حتي در حالت ترس باقي بماند. براي نمونه نماز، اوجب واجبات ونخستين چيزي است که به سبب آن بندگان را مورد محاسبه قرار مي دهند واگر نمازِ بنده اي پذيرفته شود ديگر اعمال او نيز به درگاه خدا پذيرفته مي شود.(2) با اين حال اگر زماني انسان به سبب نماز بر حال خود بترسد، بايد اداي نماز را به زماني که ترس زائل شود محول کند وقضاي آن را به جا آورد.

همچنين روزه از مهم ترين عبادات اسلامي است ولي اگر انسان بترسد که گزاردن روزه به قيمت جانش تمام شود بايد افطار کند وبعداً آن را قضا نمايد.

حج نيز از ارکان مهم اسلام است وامام صادق عليه السلام در اين باره فرموده اند: هرکه بميرد وبدون عذر موجه يا بيماري اي که مانع اداي حج شود يا ترس از سلطاني که مانع اداي حج باشد، حَجةالسلام [حج واجب] خود را به جا نياورده باشد يهودي يا نصراني مرده است.(3) با اين حال نبود ترس يکي از شرايط حج به شمار مي آيد وفقها از آن به «خالي بودن سِرب» تعبير کرده اند. بر اين اساس اگر کسي با ترس حج به جا آورد از او پذيرفته نيست واگر حج واجب باشد بايد آن را اعاده نمايد.

اما احياي شعائر حسيني ـ از جمله زيارت سيدالشهدا عليه السلام ـ اينگونه نيست. با اين که مشهور فقهاي شيعه معتقد به استحباب ـ ونه وجوبِ ـ آنند در حالت ترس حکم آن ساقط نمي شود وحکم استحباب آن همچنان برجاست، چه رسد به جواز آن. از همين روست که امام به ابن بکير فرمودند: آيا دوست نداري خدا تو را به خاطر ما ترسان ببيند؟ مانند چنين تعبيري در جاي ديگر از معصومين عليهم السلام شنيده نشده است.

ايشان در ادامه تأکيد کردند: در اين خصوص روايات بسيار وجود دارد وفقط به روايت يادشده منحصر نمي باشد. علاوه بر روايت ابن بکير، روايات مشابهي نيز از «مسمع» وديگران وارد شده است ودر اين خصوص باب مستقلي تحت عنوان «باب استحباب زيارت امام حسين عليه السلام با ترس» وجود دارد. در حالي که در مجموعه هاي حديثي، بابي درخصوص استحباب يک عبادت در حالت ترس وجود ندارد.

آيت الله العظمي شيرازي در پايان سفارش کردند:

1. خصومت ها ونزاع هاي شخصي خود را به خيمه امام حسين نياوريد واگر با شخصي اختلافي داريد بکوشيد اين اختلاف بر مسأله عزاداري تأثير منفي نگذارد؛

2. هيچ کس را ـ حتي اگر آلوده به انواع گناهان باشد ـ از خيمه امام حسين نرانيد، بلکه بکوشيد با هدايت اين افراد به حسينيه ها مقدمات اصلاح آنان را فراهم سازيد؛ با توجه به اين که امام حسين چراغ هدايت وکشتي نجات امت از حيرت وهلاکت است(4)، تلاش کنيد اين افراد را با نصيحت وگفتار خوش دگرگون نماييد. نه تنها گمراهان وگناهکاران به نور امام حسين عليه السلام راه هدايت مي پويند بلکه همه انسان ها هر اندازه که مقام والايي داشته باشند نيازمند دستگيري ها ونواخت هاي کريمانه امام حسين هستند وبراي پيمودن مراحل بالاتر گداي ايشانند.

شايان ذکر است پيش از سخنان مرجع عالي قدر، مجلس سوگواري برپا گرديد ومداح جوان آقاي ايزدي با قرائت مرثيه هايي سوگناک حال وهواي ويژه اي به اين مجلس معنوي بخشيد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. کامل الزيارات، ص125 (باب45ـ ثواب من زار الحسين...، حديث2).

2. وسائل الشيعه، ج4، ص108 (باب1ـ وجوب المحافظه علي...، حديث2).

3. فروع کافي، ج4، ص268 (باب من سوّف الحج...، حديث1).

4. نگ: عيون اخبار الرضا، ج2، ص62.