در روز شنبه ۱۶ ذی الحجه ۱۴۴۳ق (۲۵ تیر ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.

مشروح مطالب مطرح شده در این نشست به شرح زیر است:     

سؤال: آيا توثيقاتى كه شيخ مفيد نقل كرده از جانب حضرت حجت عجل الله فرجه به ايشان رسيده است، معتبر هستند؟

جواب: چون مرحوم شيخ مفيد از فقهاى جليل القدر و عظيم الشأن شيعه و اهل ورع و تقوا بودند، لذا قول ايشان معتبر است.

سؤال: آیا خمس به عین تعلق می گیرد یا بر ذمه شخص است؟

جواب: فقهای متقدمین و متاخرین فرمودند که خمس متعلق به عین است زیرا آیه ظهور در عین دارد، خدای تعالی می فرماید: «وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِالله»(انفال41) و در روایات تعبیر«فیه» شده است. تنها مرحوم سید مرتضی مخالف این مسأله است. بله؛ فقها فرمودند که جایز است به جای عین، مال بدهد.

سؤال: خمس بر کلی فی المعین است یا به نحو اشاعه؟

جواب: ظاهر از ادله و متبادر این است که مشاع باشد. صاحب عروه فرموده است که کلی فی المعین است، اما بسیاری از فقها حاشیه کرده اند و نپذیرفته اند.

سؤال: آیا ارتفاع قیمت خمس دارد؟

جواب: این مسأله درعروه بیان شده است. هر مالی که در آن خمس نیست یا مخمس است، اگر ارتفاع قیمت پیدا کرد و صدق فائده و سود بر آن شود، خمس به آن تعلق می گیرد.

سؤال: آیا در خمس قصد قربت لازم است؟

جواب: بله.

سؤال: آیا تشخیص موضوعات احکام باعرف است؟

جواب: استنباط احکام شرعی با فقیه و اهل خبره است، تا احکام شرعی را از قرآن و روایات استنباط کنند، اما موضوعات دو قسم است: موضوعات مستنبط؛ که ایضا این مورد را هم اهل خبره استنباط می کنند، و موضوعات صِرفه که تشخصیص آن با مکلف وعرف است.

سؤال: آیا رجعت ثابت است؟

جواب: روایات متواتر وجود دارد و لذا مسلم و بلا اشکال ثابت است.

سؤال: خدای کریم می فرماید:«وَلِلهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ ۚ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ الله» (بقره115). باتوجه به این آیه آیا در نماز می توان به هر سمتی نماز خواند؟

سؤال: خیر؛ زیرا اطلاق این آیه به وسیله روایات تخصیص خورده است و نماز استثنا شده است و روایات تصریح فرمودند که در نماز واجب استقبال به قبله لازم و شرط صحت نماز است. بله؛ در نماز مستحبی دلیل می گوید اگر در حال حرکت نماز می خواند، استقبال قبله لازم نیست. به مرحوم شیخ عبدالکریم حائری نسبت داده اند که قائل است در نماز مسحبی مطلقاً استقبال قبله شرط نیست، اما در رساله ایشان اینطور نیست.

سؤال: آیا جایزاست در نماز یکی از قرائات قرآن را خواند؟

جواب: صاحب عروه و جماعتی گفته اند جایز است، اما جماعتی از فقها گفته اند که در نماز فقط باید قرائت معروف قرآن که متدوال است را خواند و جایز نیست قرائات غیرمتداول خوانده شود، که به نظر می رسد این قول تمام باشد.

سؤال: در مورد شخصیت مختار چه می فرمایید؟

جواب: تمامی روایات یا غالب روایات مدح و ذم در مورد مختار ضعیف السند یا مرسل هست، لذا نمی دانیم که آیا معصوم علیه السلام در مورد مختار چه فرمودند. البته مرحوم اخوی و مرحوم مامقانی روایات مدح مختار را بر روایات ذم او مرجح و مقدم می دانستند.

سؤال: نظرشریفتان در مورد جناب زید بن علی علیهما السلام چیست؟

جواب: در مورد جناب زید رضوان الله تعالی علیه به نظر می رسد که روایات مدح مقدم باشد.