مرجع عاليقدر شيعيان جهان حضرت آيت الله العظمي حاج سيد صادق حسيني شيرازي مدظله العالي روز گذشته و در آستانه فرا رسيدن «دهه ولايت» و ايام عيد سعيد غدير خم در درس خارج فقه خود که در مسجد امام زين العابدين عليه السلام در شهر مقدس قم برگزار شد، با اشاره به اهميت و عظمت عيد غدير خم و پيام هاي اين روز بزرگ سخن مهمي ايراد نمودند که خلاصه آن را مي خوانيد، ايشان اظهار داشتند: عيد غدير به عنوان عيد اکبر اسلام، بيش از آنکه يک قصه تاريخي باشد، يک فرهنگ است که همه ما در قبال آن داراي مسئوليت هستيم.

ايشان تصريح کردند: هر انساني نسبت به عدالت، فضيلت و رفاه جامعه در حدّ درک و توان خود داراي مسئوليت است که اين مسئوليت، هم مسئوليت عقليه است و هم مسئوليت عقلائيه و هم مسئوليت شرعيّه. همانگونه که فقهاي بزرگ شيعه از جمله مرحوم شيخ انصاري (رض) در بحث خود در مورد صناعات و حِرَف مي فرمايند: اينها واجبات کفائيّه هستند؛ چرا که اينها مورد نياز و رفاه جامعه است و جزئي از استقامت جامعه متوقف بر آنهاست که آن را واجب کفايي مي گويند و حال آنکه نياز جامعه به عدالت، فضيلت و رفاه عام کمتر از نياز آن به اين حِرَف و صناعات نيست.

معظم له در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به بخشي از زيارت نامه اميرالمؤمنين عليه السلام افزودند: در زيارتي که امام حسن عسگري عليه السلام از قول پدرشان امام هادي عليه السلام نقل مي فرمايند، چنين است که حضرت هادي عليه السلام در روز غدير به اين نحو جد بزرگوارشان را زيارت نمودند که در قسمتي از آن خطاب به اميرالمؤمنين عليه السلام دارند: «...وحالَ بينک وبين مواهب الله لک؛ يعني کساني که نگذاشتند دنيا از آن موهبت هاي الهي که به شما داده شده بود، استفاده کند».

ايشان در ادامه با طرح اين پرسش که آن موهبتهاي الهي که در وجود اميرالمؤمنين عليه السلام بود و برخي نگذاشتند، دنيا از آنها بهره ببرد، چيست، افزودند: موهبت هاي الهي که در وجود مقدس اميرالمؤمنين عليه السلام وجود داشت، يک قسمت از آن موهبت هاي شخصي اميرالمؤمنين عليه السلام بود که دست نخورد و کسي هم نتوانست حائل شود، مانند علم، عصمت، زهد و عبادات اميرالمؤمنين عليه السلام؛ و قسمت ديگر آن موهبت هايي بود که در وجود مبارک حضرت وجود داشت ولي نگذاشتند که جامعه از آنها استفاده کند و آن، عدالت و فضيلت و رفاه مردم بود که از اميرالمؤمنين عليه السلام در طول بيست و پنج سال خانه نشيني آن حضرت استفاده نشد.

حضرت آيت الله العظمي شيرازي خاطر نشان ساختند: قرآن کريم يک تعبير دقيق و خيلي عميقي راجع به غدير فرموده است که يک تعبير بسيار استثنايي است که اگر از جهات متعدده ملاحظه شود، مشخص خواهد شد که چقدر بي نظير است.

ايشان تصريح نمودند: قرآن کريم در آيه مبارکه «الْيَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِينَکُمْ» که شأن نزول آن عيد غدير خم بوده است و عامه و خاصه نيز در کتب مختلف تفسير و حديث و تاريخ به آن اشاره داشته اند، به صراحت به کامل شدن دين در روز غدير پرداخته است و اين بدان معنا است که دين قبل از غدير ناقص بود که با انتصاب و ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام به جانشيني پيامبر خدا صلي الله عليه وآله تکميل شد.

معظم له ادامه دادند: پيامبر صلي الله عليه وآله قبل از روز غدير خم ـ که در سال دهم هجرت و آخرين سال عمر مبارکشان بود ـ همه چيز را براي مردم گفته بودند و تصريح نموده بودند که آنچه شما را به بهشت نزديک مي کند و از جهنم دور مي سازد امر کردم و هر آنچه شما را به جهنم نزديک مي کند و از بهشت دور مي سازد نهي کردم. همچنان که آن حضرت ختمي مرتبت ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام را از اول بعثت و در قضيه الدار به بعد فرموده بودند.

لکن تا (غدير) اعلام عمومي با آن دهها هزار جمعيت نشده بود و با بيان جمله «من کنت مولاه فعلي مولاه» اعلام عمومي بود.

ايشان تصريح داشتند: تمامي اقوال و افعال و تقريرهاي پيامبر صلي الله عليه وآله در طول مدت 23 سال، براي مردم و جامعه نعمت بود، اما تام و کامل نبود، بلکه ناقص بود و با اعلان عمومي ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام در روز غدير خم دين ناقص از قبيل نماز، روزه، حج و ساير احکام و عبادات کامل شد، که ظاهر اين بخش از آيه شريفه «وَأَتْمَمْتُ عَلَيْکُمْ نِعْمَتِي» نيز بر همين معنا دلالت دارد.

معظم له در ادامه خاطر نشان کردند: نکته اي که مهم و بسيار دقيق و ظريف مي باشد اين است که قرآن کريم نمي فرمايد که اسلام وجود داشت اما ناقص بود و کامل شد، بلکه راجع به اسلام مي فرمايد: «ورَضِيتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا» و ظاهرش اين است که قبل از روز غدير اصلاً اسلام نبود و در روز غدير اسلام تحقق يافت. لذا اين آيه شريفه نشان مي دهد که اسلام بدون ولايت، اسلام واقعي و حقيقي نيست؛ همانگونه که شهادت به توحيد بدون شهادت دادن به نبوّت، اسلام نيست. بنابراين شهادت به نبوّت و توحيد هم بدون شهادت به ولايت اميرالمؤمنين علي عليه السلام اسلام واقعي و حقيقي نخواهد بود.

مرجع تقليد شيعيان جهان در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اهميت غدير خم اظهار داشتند: غدير يک فرهنگ است که در عين حال يک مسئوليت نيز هست و بايد بدانيم که عدالت، فضيلت و رفاه در جامعه تحقق نخواهد يافت مگر در مسير پيامبر خدا صلي الله عليه وآله و اميرالمؤمنين علي عليه السلام که مسئوليت تحقق آن نيز بر عهده همه مردم است.

حضرت آيت الله العظمي شيرازي خاطر نشان ساختند: حضرت زهرا سلام الله عليها در بخشي از خطبه مبارکشان اشاره مي فرمايند: «اسلامي را که پيامبر آوردند و مردم را به آن بشارت دادند و فرمودند که يکي از سه رکن آن، ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام است، آن را تشبيه به شير فرمودند که اطباء مي گويند تمام نيازهاي انسان در شير وجود دارد؛ اما اکنون علي عليه السلام را کنار گذاشتيد و خود شروع کرديد به حکومت کردن و اداره جامعه، پس خودتان بدوشيد که هرچه بدوشيد، خون خواهد بود و هيچ شيري در آن نخواهيد يافت» و البته متأسفانه چنين هم شد، چرا که تاريخ پُر است از ظلم و فجايعي که پس از شهادت پيامبر صلي الله عليه وآله بر سر مردم و مسلمانان از سوي حکام ظلم و جور وارد شد و همه اينها از نتايج کنار گذاشتن اميرالمؤمنين عليه السلام بود که البته آن حضرت خود در جايي فرموده اند اگر ايشان را کنار نمي گذاشتند، رفاه و عدالت در همه جا حاکم و فراگير مي شد به گونه اي که همه مردم، حتي کفار و غيرمسلمين را هم در بر مي گرفت.

«لو بايعوا علياً لأکلوا من فوقهم ومن تحت أرجلهم؛(1) اگر با علي عليه السلام بيعت مي کرديد نعمت فراواني براي شما از آسمان و زمين جاري بود.»

ايشان در ادامه با اشاره به جريان جنگ جمل که در اوايل حکومت حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام در بصره اتفاق افتاد، افزودند: پس از شکست مخالفين و دشمنان حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در جنگ جمل و در حالي که آنان در حال فرار بودند، يک زن باردار از ترس، جنين او سقط شد و جنين و مادر هر دو مردند. وقتي خبر آن را براي حضرت آوردند، ايشان امر فرمودند، ديه جنين سقط شده ومادرش را از بيت المال پرداخت کنند(2) و اين در حالي بود که اين جنايت از سوي لشکر مخالف و شکست خورده اتفاق افتاده بود، اما حضرت خواستند با اين عمل خود به تمام مردم جهان عملاً اعلام دارند که حاکم اين مسئوليت را دارد که اگر جنيني ـ در قلمرو حکومت وي ـ سقط شد، ولو به خاطر جنايت يک مجرم، حاکم در قبال آن مسئول است.

معظم له در پايان سخنان خود بار ديگر خاطر نشان ساختند: پيام غدير مسئوليت همه است که با امکانات پيشرفته امروزي مي توان به خوبي و راحتي آن را به دنيا معرفي کرد، اما همت و تلاش بيشتر مي خواهد تا انشاءالله در اين مسير کوتاهي نشود و خداي متعال هم توفيق اين عمل را به همه ما عنايت فرمايد.

 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1) انساب الاشراف، ج 1، ص 591.

2) جواهر الکلام، ج43، ص61.