خطبه امام حسين عليه السلام در روز دوم محرم
مرحوم علامه مجلسي رحمة الله علیه نقل فرمودند: وقتي حضرت ابا عبدالله الحسين علیه السلام در روز دوم محرم وارد کربلای معلی شدند، خطبه ای ايراد نموده و فرمودند: «الناس عبيد الدنيا والدين لعق علی السنتهم يحوطونه ما درّت معايشهم، فإذا محّصوا بالبلاء قلّ الديّانون؛[1] مردم برده دنيا هستند. و دين لقلقه زبان آنان بوده و تا زمانی كه روزگارشان به كام باشد، دور آن میگردند، پس هنگامیکه در بوته آزمايش قرار گرفته، دينداران كم شمار خواهند شد».
واقعا چه نکات بلاغي زيبا در اين خطبه نهفته است. حضرت ميفرمايند: لعق علی السنتهم.
يعنی: مردم ـ معمولاً اين چنين اند که ـ دم از دين میزنند و از آن سخن می گويند، ولی اين دم زدن و سخن گفتن تنها لقلقه زبان بوده، بر دل نرسيده و با جان آنان عجين نشده و فقط همانند شيرينيای است که انسان آن را می چشد و تا وقتی که شيرينی و حلاوتش بر زبانش باقي مانده آن را در دهان مزمزه نموده و زبانش را به آن می چرخاند تا از ته مانده آن نيز بهره و لذت ببرد. در لغت به اين حالت لعق يعنی ليسيدن ميگويند.
حضرت ميفرمايند: مردم، دين را از جان و دل باور ندارند و تنها لقلقه زبانشان بوده و لذا با يک آزمايش تهی بودن خود را از دين نشان میدهند ـ والعياذ بالله ـ .
لذا روزگاري دين را به ظاهر سرلوحه خود قرار ميدهند، ظاهرسازی نموده و تمام وجودشان، قلمشان، زبانشان و حرکات و سکناتشان را رنگ دين میدهند اما اين تا زماني است که معيشت، عيش و نوششان آماده است.
حضرت ميفرمايند: ما درّت معايشهم؛ ماداميکه معيشتشان آرام و تأمين است.
اينجا در «درّت» نيز يک نکته بسيار جالب بلاغي ديده ميشود، زيرا «درّ» در لغت عرب، نسبت به شير هنگامیکه به آسانی و فراوانی سرازير میگردد تعبير ميشود.
ما درّت معايشهم...
يعنی وقتی زندگيشان آرام و تأمين است، از دين دم می زنند ولی وقتی در بوته آزمايش درآمده و در دوراهی دنيا و دين قرار میگيرند، دنيا را بر دين ترجيح میدهند، در آن هنگام نگاه، چشم و زبانشان تغيير ميکند و رو به گناه می آورند هرچند که کبيره بوده و خلاف عقل و فطرت انسانی باشد! اگر چه باز هم زبانشان از دين ميگويد و از آن دم ميزند. مگر معاويه، يزيد، ابن زياد و ابن سعد از دين دم نمی زدند؟!
وقتي ابن سعد خطاب به يارانش فرياد زد: يا خيل الله ارکبي! بياييد با اسبهايتان بر بدن حسين بن علي بتازيد، او هم دم از خدا ميزد و لشکرش را لشکريان خدا ناميد...! و چه کردند با بدن مقدس سيدالشهدا علیه السلام ارواحنا فداه...
آري! ابن سعد، دنيا، پول و مقام خود را در دست ابن زياد میديد و لذا بخاطر دنيا دينش چنين شد.
حضرت فرمودند: فاذا محصوا؛ تمحيص يعنی وقتی در بوته آزمايش و زدودن قلب و غشها قرار گرفته و از ناپاکی غربيل میشوند ديندار در بين آنان بسيار کم ديده خواهد شد.
[1]. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 44، ص 383.
فهرست
خطبه امام حسين عليه السلام در روز دوم محرم 5
مقاومت در مقابل سختی ها 8
مطلبی قابل توجّه! 8
خطبه امام حسين عليه السلام برای همه زمان ها 9
توکل و توسل دو اصل مهم 10
دينداری سخت است 10
تذکر و يادآوری 12
شعائر الهی 13
شعائر حسينی در امتداد شعائر الهی 15
اهميت زيارت امام حسين عليه السلام 16
هشدار! 19
نمونه و مثال 21
وظيفه علما و مبلغان دين 22
محرم و صفر را مغتنم بشماريد 23