خطبه امام حسين عليه السلام در روز دوم محرم

مرحوم علامه مجلسي رحمة الله علیه نقل فرمودند: وقتي حضرت ابا عبدالله الحسين علیه السلام در روز دوم محرم وارد کربلای معلی شدند، خطبه ای ايراد نموده و فرمودند: «الناس عبيد الدنيا والدين لعق علی السنتهم يحوطونه ما درّت معايشهم، فإذا محّصوا بالبلاء قلّ الديّانون؛[1] مردم برده دنيا هستند. و دين لقلقه زبان آنان بوده و تا زمانی كه روزگارشان به كام باشد، دور آن میگردند، پس هنگامی­که در بوته آزمايش قرار گرفته، دين­داران كم­ شمار خواهند شد».

واقعا چه نکات بلاغي زيبا در اين خطبه نهفته است. حضرت مي­فرمايند: لعق علی السنتهم.

يعنی: مردم ـ معمولاً اين چنين ­اند که ـ دم از دين میزنند و از آن سخن می ­گويند، ولی اين دم زدن و سخن گفتن تنها لقلقه زبان بوده، بر دل نرسيده و با جان آنان عجين نشده و فقط همانند شيريني­ای است که انسان آن را می ­چشد و تا وقتی که شيرينی و حلاوتش بر زبانش باقي مانده آن را در دهان مزمزه نموده و زبانش را به آن می چرخاند تا از ته مانده آن نيز بهره و لذت ببرد. در لغت به اين حالت لعق يعنی ليسيدن مي­گويند.

حضرت مي­فرمايند: مردم، دين را از جان و دل باور ندارند و تنها لقلقه زبان­شان بوده و لذا با يک آزمايش تهی بودن خود را از دين نشان می­دهند ـ والعياذ بالله ـ .

لذا روزگاري دين را به ظاهر سرلوحه خود قرار مي­دهند، ظاهرسازی نموده و تمام وجودشان، قلمشان، زبانشان و حرکات و سکناتشان را رنگ دين می­دهند اما اين تا زماني است که معيشت، عيش و نوششان آماده است.

حضرت مي­فرمايند: ما درّت معايشهم؛ مادامي­که معيشتشان آرام و تأمين است.

اينجا در «درّت» نيز يک نکته بسيار جالب بلاغي ديده مي­شود، زيرا «درّ» در لغت عرب، نسبت به شير هنگامی­که به آسانی و فراوانی سرازير می­گردد تعبير مي­شود.

ما درّت معايشهم...

يعنی وقتی زندگيشان آرام و تأمين است، از دين دم می ­زنند ولی وقتی در بوته آزمايش درآمده و در دوراهی دنيا و دين قرار می­گيرند، دنيا را بر دين ترجيح می­دهند، در آن هنگام نگاه، چشم و زبانشان تغيير مي­کند و رو به گناه می ­آورند هرچند که کبيره بوده و خلاف عقل و فطرت انسانی باشد! اگر چه باز هم زبانشان از دين مي­گويد و از آن دم مي­زند. مگر معاويه، يزيد، ابن ­زياد و ابن ­سعد از دين دم نمی ­زدند؟!

وقتي ابن ­سعد خطاب به يارانش فرياد زد: يا خيل الله ارکبي! بياييد با اسب­هايتان بر بدن حسين ­بن علي بتازيد، او هم دم از خدا مي­زد و لشکرش را لشکريان خدا ناميد...! و چه کردند با بدن مقدس سيدالشهدا علیه السلام ارواحنا فداه...

آري! ابن ­سعد، دنيا، پول و مقام خود را در دست ابن­ زياد می­ديد و لذا بخاطر دنيا دينش چنين شد.

حضرت فرمودند: فاذا محصوا؛ تمحيص يعنی وقتی در بوته آزمايش و زدودن قلب و غش­ها قرار گرفته و از ناپاکی غربيل می­شوند دين­دار در بين آنان بسيار کم ديده خواهد شد.

[1]. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 44، ص 383.

فهرست

خطبه امام حسين عليه السلام در روز دوم محرم 5

مقاومت در مقابل سختی ها 8

مطلبی قابل توجّه! 8

خطبه امام حسين عليه السلام برای همه زمان ها 9

توکل و توسل دو اصل مهم 10

دينداری سخت است 10

تذکر و يادآوری 12

شعائر الهی 13

شعائر حسينی در امتداد شعائر الهی 15

اهميت زيارت امام حسين عليه السلام 16

هشدار! 19

نمونه و مثال 21

وظيفه علما و مبلغان دين 22

محرم و صفر را مغتنم بشماريد 23