در روز سه شنبه ۲۲ شوال المکرم ۱۴۴۳ (۳ خرداد ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.

مشروح مطالب مطرح شده در این جلسه به شرح زیر است:

سؤال: باتوجه به اینکه در زیارت، حضور زائر در نزد مزور لازم است، این امر نسبت به حضرت زهرا سلام الله علیها چگونه ممکن است؟

جواب: مرحوم شیخ صدوق، طبق روایات سه قول برای موضع قبر حضرت زهرا علیها السلام نقل کرده است: 1- در بقیع، 2- در منزل آن حضرت سلام الله علیها، 3- بین قبر و منبر رسول الله صلی الله علیه وآله. صاحب جواهر نیز فرموده است که اولی این است که هر سه موضع زیارت شود.

و وجه این اولویت، علم اجمالی است، زیرا وقتی روایات متعارض است و سبب ترجیح ندارد، تساقط شده و علم اجمالی اقتضا می کند که در هر سه موضع آن حضرت را زیارت کند.

سؤال: اگر شخصی با هدف اصلاح، قسم دروغ بخورد، آیا موجب کفاره می شود؟

جواب: خیر، و در روایتی وارد شده «أن الله یحب الكذب في الصلاح». (وسائل الشیعة ج12 ص252 ح16229).

سؤال: حکمت عدۀ وفات چیست؟

جواب: در عدۀ وفات علت تامه احترام به زوج نیست، بلکه یکی از حکمت های آن است، وقتی به سبب مصالح ضرب قانون می شود، در همۀ موارد اجرا می شود.

در روایتی آمده است امیرمؤمنان علیه السلام مشغول غسل دادن رسول خدا صلی الله علیه وآله بودند. ابلیس به حضرت عرض کرد: مگر این بدن طاهر نیست، پس چرا آن را غسل می دهید؟ حضرت فرمودند: این بدن اشرف و اطهر است، ولی این قانون را خود حضرت رسول صلی الله علیه وآله وضع فرمودند که بر ایشان هم منطبق می شود.

سؤال: در روایتی آمده است که شهید تمام گناهانش آمرزیده می شود، طبق این روایت آیا نماز و روزه ای که بر اوست نیز ساقط می شود؟

جواب: خیر، ساقط نمی شود، زیرا اطلاقات ادلۀ واجبات به‌ جای خود باقی است، و در این مورد تخصیص نخورده است.

سؤال: مرحوم صاحب عروه در صلاة مسافر فرموده است اگر کسی از حد مسافت شرعی خارج شود، به این صورت که متناوباً حرکت می کند، نماز او تمام است، وجه این مسأله چیست؟

جواب: اکثر فقها این مسأله را نپذیرفته اند، و در ذیل آن حاشیه زده اند. این مسأله دو صورت دارد: 1ـ از ابتدا قصد مسافت شرعی را ندارد، که در این صورت نماز تمام است. 2ـ از ابتدا قصد مسافت شرعی دارد که در این صورت نمازش قصر است، اگرچه تدریجاً طی مسافت می کند.

سؤال: اگر شک در قصر و اتمام شود، حکم چیست؟

جواب: چون متباینین هستند، مقتضای علم اجمالی این است که هر دو را بخواند. بله، اگر با استصحاب، تنقیح موضوع شود، در این صورت نوبت به علم اجمالی نمی رسد.

سؤال: کدامیک از زیارات امام حسین علیه السلام اصح و افضل است؟

جواب: اولین زیارت از زیارات مطلقۀ امام حسین علیه السلام در مفاتیح الجنان و دومین زیارت از زیارات مطلقۀ ایشان علیه السلام در الدعاء والزیارة، که شیخ صدوق رضوان الله علیه در من لا یحضره الفقیه تنها این زیارت را نقل کرده است و فرموده: «و قد أخرجت في كتاب الزيارات و في كتاب مقتل الحسين علیه السلام أنواعاً من الزيارات و اخترت هذه لهذا الكتاب لأنها أصح الزيارات عندي من طريق الرواية و فيها بلاغ و كفاية» (من لا یحضره الفقیه ج2 ص598).

سؤال: اگر چشم شخصی درد می کند، و آب برای آن ضرر دارد، در اینجا حکم وضوی جبیره جاری است یا تیمم؟

جواب: وظیفۀ او تیمم است، جبیره در جای زخم و کسر است، مجرد درد و ضرر تکلیف را از وضو به تیمم تبدیل می کند.

سؤال: در مضاربه اگر صاحب مال شرط کند که متحمل ضرر نشود، آیا صحیح است؟

جواب: محل خلاف است، صاحب عروه و جماعتی فرموده اند: صحیح است، و به نظر می رسد همین رأی صحیح باشد، زیرا این شرط خلاف اطلاق عقد ضاربه است نه مقتضای آن، و عموم المؤمنون عدم شروطهم شامل آن می شود.

سؤال: آیا در خواندن زیارت عاشورا در غیر از روز عاشورا، باید دو فقره «إن هذا يوم تبركت به بنو أمية» و «و هذا يوم فرحت به آل زياد و آل مروان‏» را به «إن یوم عاشورا یوم تبرکت» و «ویوم عاشورا یوم فرحت»؟ تغییر داد؟

جواب: خیر، بلکه این نوع تعبیر، در کتب بلاغت و نحو موجود است. اگر یک چیزی منحصر به وقتی خاص باشد، هر زمان که گفته شود صحیح است. «هذا یوم» یک نوع شعار است و ایرادی ندارد، و حضرت امام باقر علیه السلام نیز که حدیث قدسی زیارت عاشورا را غیرروز عاشورا نقل فرمودند و به همین کیفیت موجود آن را قرائت نمودند.

سؤال: در صحیحۀ معاوية بن عمار، از امام صادق علیه السلام روایت شده: «لا تدع إتيان المشاهد كلها» (الکافی، ج4 ص560 ح1). آیا این روایت شامل مقام های متبرکه هم می شود؟

جواب: بله، زیرا ظاهر روایت که جمع محلی به الف و لام مؤکد به «کلها» است، عموم است، پس همۀ این مقامات متبرکه را شامل می شود.