در روز جمعه ۳ ذی القعده ۱۴۴۳ق (۱۳ خرداد ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.

مشروح مطالب مطرح شده در این نشست به شرح زیر است:

سؤال: آيا ضرر رساندن به نفس در عزادارى و شعائر امام حسين عليه السلام جايز است؟

 جواب: مشهور بين فقها اين است كه ضرر رساندن شخص به بدن خود تنها در سه مورد جايز نيست: ١- خودكشى ٢- قطع عضوى از بدن يا اتلاف قوه٣- قرار دادن خود در معرض مرض هاى خطير مانند: سرطان. در غيراز اين سه مورد ضرر به نفس جايز است، اما نسبت به قضيه امام حسين عليه السلام عده اى از فقهاى شيعه قائل به جواز، بلكه استحباب با وجود ضرر زياد شده اند.  

سؤال: اگر شخصِ مستطیع به جای حجة الاسلام، حج نیابتی نیت کند، این حج نیابتی حجة السلام حساب می شود؟

جواب: انما الاعمال باالنیات، در عبادات شرط صحت نیت است. آن شخص که مستطیع بوده، بر او واجب بوده که نیت حجة الاسلام کند و چون نیت حجة الاسلام نکرده برای او حجة السلام حساب نمی شود. اما نسبت به حج نیابتی، آن هم بنا بر مشهور صحیح نیست، زیرا ماموربه نبوده است و عبادت احتیاج به امر ازسوی شارع دارد. بله، چنانچه حج از قبل بر ذمه اش مستقر شده و امسال خودش پول حج را ندارد، به نظر می رسد می تواند حج نیابتی انجام دهد.

سؤال: آیا پیامبر اسلام و ائمه اطهارعلیهم السلام، حق تشریع احکام داشته اند یا فقط مُبلّغ بوده اند؟

جواب: نسبت به چهارده معصوم علیهم السلام ادله متواتر وجود دارد که هم ولایت تکوینی وهم ولایت تشریعی دارند، که یکی از آن ادله عبارت وارد شده در زیارت امام حسین علیهم السلام است:«ارادة الرب فی مقادیر اموره تهبط الیکم و تصدر من بیوتکم و الصادرعما فُصّل من احکام العباد». همچنین جزئیات متعدد وجود دارد که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله تشریع فرموده و خدای متعال تقریرفرمودند، ازجمله اضافه کردن رکعت سوم در نماز مغرب و دو رکعت آخر نمازهای چهاررکعتی. ائمه علیهم اسلام مقام نبوت را ندارند، لکن از حیث دارا بودن ولایت تکوینی و تشریعی با پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله مشترک هستند و همچنین از جهت مقام هم فرق می کنند.

سؤال: آیا آیه اکمال دین بر اینکه همه احکام بیان شده است دلالت ندارد؟ پس اینکه ائمه علیهم السلام حق تشریع دارند معنا نخواهد داشت؟

جواب: آیه اکمال دین معنایش این است که کلیات بیان شده، اما تمام جزئیات و صغریات بیان نشده، و عامه مردم نمی توانند همه صغریات را از کبریات و جزئیات را از کلیات استخراج نمایند، لذا احتیاج به تبیین ائمه علیهم السلام است و اینکه قرآن فرموده : «تبیان کل شیئ»، یعنی همه چیز در قرآن بیان شده است، اما آن کسی که «کل شیئ»  از قرآن را می فهمد و می تواند استخراج کند، امام معصوم علیه السلام است، زیرا در حدیث وارده شده :«انما یعرف القرآن من خوطب به». (کافی،ج8،ص312)

سؤال: آیا حضانت فرزندی که پیدا شده (لقیط) باید با اذن حاکم شرع باشد؟ و آیا هزینه هایی که برای فرزند می شود را می توان بعد از بلوغش از او پس گرفت؟

جواب: برداشتن لقیط و حضانت او احتیاج به اذن حاکم شرع  ندارد، زیرا اطلاقات وجود دارد. اما نسبت به هزینه ها چنانچه به قصد تبرع بوده، حق پس گرفتن نیست، اما اگر به قصد دِین بر ذمه لقیط باشد، چنانچه قبول حضانت آن به اذن حاکم شرع بوده و حاکم شرع گفته بوده که برای این فرزند هزینه کن و دِین باشد، در این صورت اگر در آینده مالی به فرزند رسید، می تواند از آن مال بر دارد و اگر مالی نداشت، بر خود حاکم شرع است.

سؤال: آیا بر شخصی که برای حج ثبت نام کرده و در زمان رفتن به حج استطاعت بدنی ندارد، واجب است نایب بگیرد؟

جواب: چنانچه مأیوس باشد از اینکه در سال های آینده بتواند خود به حج برود، واجب است نایب بگیرد. و در مورد حج دلیل وجود دارد با اینکه خود شخص زنده باشد، می تواند نایب بگیرد، به خلاف نماز و روزه که بنا بر مشهور تا وقتی زنده هست نمی تواند نایب بگیرد.