مسأله 31: لو أوصي له بما یکفیه للحج فالظاهر وجوب الحج علیه بعد موت الوصي، خصوصاً إذا لم یعتبر القبول في ملکیة الموصي له، وقلنا بملکیته ما لم یرد، فإنّه لیس له الرد حینئذ. شخصی وصیت کرد که وقتی که فوت شد فلان مبلغ به زید بدهند بمجردی که مُرد زید مستطیع می‌شود یا نه؟ صاحب عروه بنحو مطلق فرموده‌اند بله مستطیع می‌شود. مسأله دلیل خاص که ندارد، باید دید که مقتضای قواعد عامه حج، یعنی کجا استطاعت صدق می‌کند، و موضوع وجوب حج استطاعت است. در آیه شریفه و روایات وجد زاداً وراحلة یا له القوة یا له الیسار، تعبیراتی که در روایات بود بعنوان موضوع برای وجوب حج. یک وقت این میت وصیت می‌کند به بذل برای حج و بذل می‌شود بعد از موت، لا اشکال در اینکه این مستطیع است. حالا بذل سببش وصیت باشد یا هر چیز دیگر. یک وقت وصیت می‌کند که برایش بذل کنند و ورثه برایش بذل نمی‌کنند. وصیت کرده که برای زید بذل کنید بعد از من که حج برود، ورثه هم پولش را می‌خورند و بذل نمی‌کنند، بر زید آیا واجب است که به حج برود؟ نه. یک وقت وصیت، وصیت تملیکیة است و به حج ربطی ندارد. وصیت می‌کند که هر وقت که مُرد به زید فلان مقدار پول بدهند که با آن می‌تواند به حج برود، بنابر اینکه گذشت ولو محل کلام بود و قدری هم محل خلاف بود که اگر کسی هبه کردند که به حج برود آیا واجب است که هبه را قبول کند؟ مشهور گفتند واجب نیست که قبول کند. چون تا قبول نکند مالک نیست، عقد وصیت تملیکیة است و تا طرف قبول نکند مالک پول نیست، وقتیکه مالک نبود مستطیع نیست. این تابع آن مسأله است. ظاهر فرمایش صاحب عروه وصیت تملیکیة است. لو أوصی له بما یکفیه للحج، فالظاهر وجوب الحج علیه بعد موت الموصي، بعضی گفته‌اند شاید مراد صاحب عروه بذل بوده و بذل هم کردند. گیری ندارد. اما ذیل مسأله با بذل نمی‌خواند. خلاصه با خود نظر صاحب عروه که سابقاً مکرر در بعضی از فروع مطرح شد، بالنتیجه غرض این نیست که صاحب عروه فرمایششان چیست و اشکال بر ایشان وارد است یا نه، اگر بذل است و بذل شد، گیری نیست که حج بر او واجب است. بذل است و بذل نشد، گیری نیست که حج بر او واجب نیست و واجب هم نیست که متابعه کند که میت شما گفته که بذل کنید به من برای حج، چرا بذل نکردید؟ این تحصیل استطاعت است و بر او لازم نیست. مگر از باب امر بمعروف که بر او واجب باشد، اما از باب استطاعت، این مستطیع نیست تا آن‌ها بذل نکنند. اما اگر بذل نیست، بما یکفیه للحج است. ایشان فرمودند خصوصاً اذا لم یعتبر القبول في ملکیة الموصی له. این یک مسأله دیگر است و محل خلاف است در باب وصیت مطرح است مسأله که اگر کسی وصیت کرد که بعد از مردنش به زید فلان مبلغ را بدهند بمجرد موت، آیا زید مالک مبلغ می‌شود یا نه ورثه باید بدهند و او قبول کند تا مالک شود؟ مشهور بلکه عظیمة بلکه خلاف رمي به شذوذ و ضعف شده که نه، بمجرد موت مالک نمی‌شود، اگر زید قبول نکرد آیا مالک می‌شود؟ مشهور گفته‌اند نه مالک نمی‌شود. قول ضعیفی هست نادر و ضعیف که گفته با موت مالک می‌شود و مال منتقل می‌شود. چطور در ارث مال منتقل به ورثه می‌شود، در وصیت هم با موت مال منتقل به موصی له می‌شود. بنابر این قول، زید با موت آن شخص مالک شده و یکفیه للحج، مستطیع است بلا اشکال، خصوصاً نیست، در این صورت مالک است و مستطیع مثل اینکه صاحب عروه به نظرشان آمده که مطلقاً مستطیع است خصوصاً در جائیکه بگوئیم مالک می‌شود، اگر گفتیم مالک نمی‌شود با موت و قبول می‌خواهد و در جائی دیگر خود ایشان فرمودند قبول هدیه لازم نیست. این شخص اگر مالک شد حق رد ندارد، اگر مالک شد، شد مستطیع مثل وارث می‌ماند باید به حج برود. فإنه لیس له الرد حینئذ. در صورتی که انسان مالک یک مالی شد، به هر وجهی که باشد و با آن مال می‌تواند به حج برود مستطیع شد. 

فهرست

جلسه 111. 5

جلسه 112. 12

جلسه 113. 20

جلسه 114. 29

جلسه 115. 38

جلسه 116. 48

جلسه 117. 56

جلسه 118. 63

جلسه 120. 71

جلسه 121. 78

جلسه 122. 86

جلسه 123. 94

جلسه 124. 100

جلسه 125. 108

جلسه 126. 114

جلسه 128. 120

جلسه 129. 127

جلسه 130. 134

جلسه 131. 140

جلسه 132. 145

جلسه 133. 152

جلسه 134. 158

جلسه 135. 166

جلسه 136. 171

جلسه 137. 178

جلسه 138. 184

جلسه 139. 191

جلسه 140. 198

جلسه 141. 206

جلسه 142. 211

جلسه 143. 218

جلسه 144. 227

جلسه 145. 233

جلسه 146. 240

جلسه 147. 246

جلسه 148. 252

جلسه 149. 259

جلسه 150. 268

جلسه 151. 271

جلسه 152. 278

جلسه 153. 284

جلسه 154. 293

جلسه 156. 297

جلسه 157. 303

جلسه 158. 312

جلسه 159. 320

جلسه 160. 327

جلسه 161. 329

جلسه 162. 336

جلسه 163. 341

جلسه 164. 348

جلسه 165. 355

جلسه 166. 363

جلسه 167. 368

جلسه 168. 377

جلسه 169. 383

جلسه 170. 388

جلسه 171. 395

جلسه 172. 401

جلسه 173. 408

فهرست.. 414